เมื่อ ภารกิจของพวกเขาคือเฟืองจักรสำคัญในการเกื้อหนุนให้สรรพสิ่งดำเนินไปตามกลไก ธรรมชาติ ก่อนที่มันจะค่อยๆ โบกมืออำลาโลกในไม่ช้านี้

ผู้พิทักษ์สิ่งแวดล้อม

จงรับรู้ไว้เถิดว่าถึงแม้คุณจะไม่ได้ฝ่าไฟแดง แซงทางโค้ง หรือขับรถเร็วเกินกว่ากำหนด วินาทีนั้นคุณก็อาจกลายเป็นผู้กระทำผิดในคดีทำร้ายโลกใบนี้ได้ซะแล้ว

บุรุษคนดังกล่าว ไม่ใช่ใครที่ไหน เขาคือเจ้าหน้าที่ตำรวจนี่ละ แต่ไม่ธรรมดาตรงที่เขาเป็น “ตำรวจสีเขียว” หรือ “Green Police” สามารถเขียนใบสั่งให้คุณไปเสียค่าปรับ หรือขึ้นศาลในสารพัดข้อหาที่เป็นอันตรายต่อสิ่งแวดล้อมได้ พบเห็นกันบ่อยสุด คือการปล่อยปริมาณควันเสียเกินกว่าที่กฎหมายกำหนด

ทิโมธีทำงานอยู่สังกัดสำนักงานตำรวจสีเขียว (ก่อตั้งเมื่อปี 1980) และมีเจ้าหน้าที่ตำรวจกระจายตัวอยู่ทั่วรัฐราว 300 นาย แต่มีนิวยอร์เกอร์เพียงจำนวนน้อยที่รู้ว่ามีอาชีพสีเขียวนี้อยู่ภายในรัฐนี้ ทำให้คนที่โดนข้อหาส่วนใหญ่ไม่เชื่อว่าตัวเองกำลังถูกตำรวจจับ ขณะที่ส่วนหนึ่งคิดว่าพวกเขา (อาจ) กำลังถูกอำเล่นจากเรียลิตีโชว์รายการใดรายการหนึ่ง

“คนมักจะหัวเราะเราและคิดว่าเราเป็นเจ้าหน้าที่ป่าไม้ ผมเคยเรียกรถที่ปล่อยควันดำคันหนึ่งให้จอด เขาถามผมว่ามาตามหากวางหลงเหรอ แต่พอผมชูตราตำรวจให้เขาดู ยื่นใบสั่งให้และบอกว่าเขาอาจจะต้องขึ้นศาล เขาก็หยุดหัวเราะทันที หรือที่ตลาดปลา เราก็จะตรวจสอบขนาดของสัตว์น้ำเพื่อปกป้องสายพันธุ์ของมัน รวมถึงสอบถามแหล่งที่มา เพราะกฎหมายไม่อนุญาตให้จับสัตว์น้ำบางชนิดจากแหล่งน้ำบางแห่ง”

ทุกๆ วัน ทิโมธีและเพื่อนๆ ไม่เพียงขับรถอเนกประสงค์คันสีเขียวเข้ม มีโลโก้ DED แปะหราไว้ด้านข้าง ซึ่งเป็นตัวย่อของสำนักงานอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม ออกตระเวนตามล่าผู้กระทำผิดกฎหมายสิ่งแวดล้อมเฉพาะบนท้องถนนเท่านั้น แต่ยังกินขอบเขตไปทุกหนแห่งไม่ว่าจะเป็นบ้าน ร้านสะดวกซื้อ หรือตลาดสด โดยในแต่ละเดือนตำรวจสีเขียวสามารถจับผู้ทำร้ายโลกใบนี้ได้มากถึง 300 ราย แถมยังมีแนวโน้มว่าจะมีจำนวนเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ

มือปราบไฟป่า

“คนที่จะมาทำงานนี้ต้องเข้าใจไฟและเข้าใจควันอย่างดีครับ ไม่ใช่ใครก็ได้ ไฟจะสอนให้เรารู้จัก ‘สู้’ ขณะเดียวกันมันก็สอนเรื่อง ‘หนี’ ไปในตัว”

ปัจจุบันธงชัยประจำอยู่ที่ศูนย์ปฏิบัติการไฟป่า กาญจนบุรี ก่อนหน้านั้นเขาเคยไปทำหน้าที่มือปราบไฟป่าในแถบภาคอีสานนานกว่า 8 ปี ใช้ชีวิตแบบท้าทาย ตื่นเต้น ยิ่งเฉพาะยามที่ฤดูไฟป่าโคจรมาอีกรอบ (ตั้งแต่พ.ย.-เม.ย.)

“เสี่ยงนิดหน่อยครับ แต่ไม่ถึงกับอันตราย ถ้าไม่ประมาท และมันเป็นงานที่ต้องลุย จะหนักก็ช่วงหน้าแล้งนี่ละ ผมว่าความท้าทายไม่ใช่แค่การเข้าไปดับไฟอย่างเดียวนะ จริงๆ แล้วมันคือการสร้างความรู้ความเข้าใจกับชาวบ้าน เพื่อให้เกิดทัศนคติที่ถูกต้องต่อปัญหานี้”

ความร้อนจากเปลวเพลิงบวกกับปริมาณควันที่ลอยฟุ้งในอากาศ ล้วนแต่ส่งผลถึงการเปลี่ยนแปลงของธรรมชาติ เจ้าหน้าที่ควบคุมไฟป่าจึงมีบทบาทสำคัญที่จะช่วยลดภาวะโลกร้อนได้ ทว่าเหนืออื่นใด แนวทางการทำให้โลกเย็นลง ก็ไม่ใช่หน้าที่ของมือปราบไฟป่าคนเดียว แต่ทุกคนควรมีจิตสำนึกและต้องร่วมแรงร่วมใจปฏิบัติกันอย่างเข้มข้น

“ไฟป่าเป็นปรากฏการณ์ธรรมชาติ แต่สามารถป้องกันได้ ที่ผ่านมาไฟป่าบ้านเราไม่ค่อยรุนแรงเท่ากับที่ออสเตรเลีย หรืออเมริกา ของเขาจะหนักครับ เกิดทีเสียหายมหาศาล ของเราถ้าอยู่ในพื้นที่เขตอนุรักษ์จะป้องกันได้ทัน แต่พออยู่นอกพื้นที่ อย่างพื้นที่กรรมสิทธิ์ชาวบ้าน ซึ่งบางครั้งเขาเป็นคนจุด กว่าเจ้าหน้าที่จะเข้าไปดับ ไฟก็ไหม้เกือบหมดแล้ว”

นักออกแบบลดโลกร้อน

รูปลักษณ์เท่ขาดบาดใจ แต่มากกว่านั้นคือเปี่ยมประโยชน์ใช้สอย ที่สำคัญประหยัดมาก...ก สนนราคา 80 บาทต่อชิ้น ทำจากวัสดุเหลือทิ้ง หาได้จากร้านโชห่วยข้างบ้าน

“มันเป็นส้วมที่ทำจากกระดาษลูกฟูก หรือที่เราเรียกกันว่ากระดาษลังใส่ของนี่ละ ต้นทุนมันถูกมาก แต่ใช้งานได้จริง สะดวกในการพกพา พับเก็บได้ น้ำหนักเบา เหมาะกับการเดินทาง หรือช่วงมีน้ำท่วม ช่วยได้เยอะทีเดียว”

แนวคิดของส้วมฉุกเฉินถูกต่อยอดมาจากงานออกแบบบรรจุภัณฑ์ ซึ่งพฤกษชาติคุ้นชินอยู่แล้ว นับเป็นนวัตกรรมด้านการออกแบบที่สามารถลดปัญหาขยะทางอ้อม โดยนำของเก่ากลับมาใช้ซ้ำอีกครั้ง

“สำหรับผมนี่คืองานออกแบบที่ลดโลกร้อนได้ 100 เปอร์เซ็นต์เลยนะครับ กระดาษลังเป็นของเก่า ถุงดำที่ใช้รองรับของเสียก็เป็นชนิดย่อยสลาย พังก็ซ่อม ทุกอย่างมันมีเหตุผล และสามารถจัดการได้ เพียงแต่ถ้ามองลึกๆ การที่ยังต้องพึ่งกระบวนการผลิตเชิงอุตสาหกรรม เช่น การผลิตกระดาษ การผลิตถุงดำ ซึ่งต้องใช้เครื่องจักรผลิต คำว่าลดโลกร้อนตรงนั้นมันอาจไม่บริสุทธิ์เท่าไหร่”

นอกจากพฤกษชาติแล้ว เดี๋ยวนี้ยังมีนักออกแบบอีกจำนวนมากเริ่มเปลี่ยนวิธีคิดและวิธีทำงานใหม่ จากที่เคยมุ่งแต่ความเท่ความเก๋ ก็หันมาเน้นขายไอเดียสร้างสรรค์ โดยใช้วัสดุที่เป็นมิตรต่อโลก

นักเขียนรักษ์ธรรมชาติ

ในหนังสือเล่มหนา (พอประมาณ) ฟูกูโอกะได้นำเสนอแนวทางการใช้ชีวิตที่อิงกับธรรมชาติ เขาเชื่อว่าความไพบูลย์ทางจิตวิญญาณของปัจเจกบุคคลมีผลต่อการดำรงอยู่ของ ธรรมชาติ และเขาก็เชื่ออีกว่าการบำรุงรักษาผืนแผ่นดินเท่ากับการชำระจิตใจของมนุษย์ ให้บริสุทธิ์

มาถึงปัจจุบันงานเขียนแนวนี้กำลังแข่งกันผุดขึ้นราวดอกเห็ด ส่วนหนึ่งเพราะเทรนด์โลกร้อนมาแรง แน่นอน...ความคลาสสิกและความลุ่มลึกคงต้องยกให้ฟูกูโอกะ แต่เมื่อสำรวจบนแผงหนังสือก็พบว่ามีหลายเล่มที่น่าสนใจ หนึ่งในนั้นคือ “Living Green Together : วิถีสีเขียว ผู้ผลิต ตลาด และผู้บริโภค” โดยปลายปากกา “ภัทรพร อภิชิต”

เนื้อหาหนังสือไม่ได้มุ่งสู่การดูแลโลกโดยตรง แต่กลับพยายามจะชี้ถึงวิถีทางที่ทำให้โลกสมดุล ในแง่การผลิต การบริโภค และการตลาด อันมีเป้าหมายสูงสุดคือความยั่งยืน ทั้งผู้คนและธรรมชาติ เมื่อคนอยู่ในสิ่งแวดล้อมดี โลกก็จะถูกทำร้ายน้อยลง

นับเป็นแรงบันดาลใจที่เราจะได้เรียนรู้จากภาษาและลีลาเรียบง่าย แต่แฝงไว้ซึ่งการใส่ใจโลก และไม่ยากสำหรับการลงมือทำเลยสักนิด

เปิดแผงบอสตันเฟิร์น

ส่วนใครที่คิดเปิดแผงขายต้นไม้ แต่อยากไม่เหมือนใครและเข้ากับกระแสโลกร้อน แนะนำควรจะเปิดแผงบอสตันเฟิร์น รับรองลูกค้าตรึม!!!

พันธุ์ไม้ชนิดนี้อยู่คู่โลกมายาวนาน มีลักษณะก้านใบแข็งโค้งออกและทิ้งตัวลงเมื่ออายุมากขึ้น ใบหนาทึบไม่มีดอก นิยมปลูกในกระถางแขวน หรือในกระถางประดับตามเสาหินก็สวยงาม กระทั่งปลูกเป็นไม้ประดับในอาคารก็ชวนค้นหา

ความพิเศษของบอสตันเฟิร์นนั้นจะช่วยดูดสารพิษ เช่นว่า คาร์บอนไดออกไซด์ และจำพวกสารฟอร์มาลดีไฮด์ ซึ่งมีในเฟอร์นิเจอร์ไม้ ขณะที่การดูแลง่ายมาก แค่รดน้ำทุกวัน ให้โดนแสงแดดอ่อนๆ บ้าง เท่านี้มันก็จะเป็นมือขวาในการกำจัดของเสียที่บ้านและที่ทำงานได้แล้ว ว่ากันว่าดีกว่าซื้อเครื่องฟอกอากาศตั้งเยอะเชียวละ

แผงที่เจาะจงขายบอสตันเฟิร์นเฉพาะอาจไม่มี อยากได้ต้องลองแวะแผงต้นไม้ทั่วไป แต่โดยมากมักบอกว่าไม่มี ทั้งๆ ที่เป็นพันธุ์ไม้กู้โลก ก็งงเล็กน้อย พ่อค้าแม่ค้าขายต้นไม้ทราบแล้วเปลี่ยน ช่วยนำบอสตันเฟิร์นมาขายโดยด่วน