แบลร์'แนะรัฐ-ฝ่ายค้าน ประนีประนอมเพื่อชาติ

โดย : วีณารัตน์ เลาหภคกุล

จาก กรุงเทพธุรกิจออนไลน์

"โทนี่ แบลร์"แนะหนทางปรองดอง รัฐบาล-ฝ่ายค้าน ประนีประนอมเพื่อชาติ

ผู้สื่อข่าวและพิธีกรเครือเนชั่น สัมภาษณ์พิเศษ นายโทนี แบลร์ อดีตนายกรัฐมนตรีสหราชอาณาจักร ภายหลังปาฐกถาพิเศษเรื่อง "ผนึกกำลังสู่อนาคต : เรียนรู้ร่วมกันจากประสบการณ์" หรือ Uniting for the future : Learning from each other’s experiences ที่โรงแรมพลาซ่า แอทธินี เมื่อวานนี้ (2 ก.ย.)

0 คุณแบลร์ ทำไมถึงตกลงรับคำเชิญมาพูดที่เมืองไทยในครั้งนี้

ประเด็นการปรองดอง ผมรู้เรื่องอยู่บ้าง ผมเกี่ยวข้องกับกระบวนการสันติภาพในไอร์แลนด์เหนือและในตะวันออกกลาง ผมทำงานในกว่า 20 ประเทศทั่วโลก เกี่ยวกับประเด็นนี้ มีความเชี่ยวชาญในระดับหนึ่งและดีใจที่ได้มาแบ่งปันประสบการณ์

0 ในความคิดเห็นของคุณ ความขัดแย้งทางการเมืองของไทยเกี่ยวข้องกับเรื่องอะไรบ้าง

ต้องระวังในการตอบ เพราะเป็นคนนอก ผมคิดว่าเมืองไทยมีความเห็นทางการเมืองที่แตกต่างกันมาก ไม่ใช่แค่การต่อสู้ทางการเมืองทั่วไปของสองพรรคการเมืองเท่านั้น ต้องหาทางก้าวข้ามความแตกต่างนี้ นั่นขึ้นอยู่กับความตั้งใจทางการเมืองที่ต้องมีร่วมกันโดยผู้นำของแต่ละกลุ่ม ต้องมีความตั้งใจทางการเมืองในการก้าวข้ามอดีตอันเจ็บปวดและมองไปในอนาคต

ถ้ามีความตั้งใจทางการเมืองก็ทำได้ นี่ไม่ใช่สถานการณ์ที่เป็นไปไม่ได้ เป็นสถานการณ์ที่แก้ไขได้ แค่ต้องทำงานหนักเพื่อที่จะแก้ไขให้ได้

0 ตอนนี้สังคมไทยแตกแยกกันมาก เราควรจะเริ่มตรงไหน

ผมคิดว่ามีเรื่องที่เกี่ยวข้องกับรัฐธรรมนูญและสถาบันที่ต้องได้รับการแก้ไข แต่มีประเด็นอื่นด้วย ความยากจน ความเท่าเทียม การศึกษา โครงสร้างพื้นฐาน สิ่งเหล่านี้ต้องมีความเห็นที่ตรงกันบ้าง ไม่ว่าจะมาจากพรรคไหนก็แล้วแต่ บางครั้งวิธีที่ดีที่สุดในการสร้างความไว้วางใจ คือการให้คนเริ่มต้นที่นโยบายที่ควรจะมีจุดประสงค์ร่วมกัน สำหรับการเสนอแก้ไขรัฐธรรมนูญหรือในด้านสถาบันทางการเมืองต่างๆ ต้องให้คนเห็นว่ายุติธรรมและดำเนินการโดยไม่เข้าข้างฝ่ายใด

0 อะไรคือขั้นตอนที่ต้องทำสำหรับการปรองดอง

ผมไม่มาสอนนะครับ คนไทยต้องแก้ไขปัญหาของตัวเอง ตอนที่ผมต้องแก้ไขปัญหาไอร์แลนด์เหนือ เราต้องปรับปรุงฝ่ายตุลาการ ระบบการแบ่งอำนาจ ตำรวจ ฯลฯ เราทำทุกอย่างเพื่อให้คนเห็นว่ากระบวนการเหล่านั้นมีความเป็นกลาง เราไม่ได้เข้าข้างพรรคการเมืองไหน เรามีความเป็นกลาง เรามักใช้คนจากข้างนอกเพื่อที่ว่าคนจะได้เห็นว่าคนเหล่านี้ไม่เข้าข้างใครในความขัดแย้ง ให้เห็นว่ากระบวนการเป็นกลาง

0 รัฐบาลไทยริเริ่มสภาปฏิรูปการเมือง ต้องทำอย่างไรให้สภานี้มีความน่าเชื่อถือ และสามารถทำงานได้จริง

ผมคิดว่าขึ้นอยู่กับคุณภาพของการพูดคุย ขึ้นอยู่กับความสามารถในการรับฟังอีกฝ่าย เพื่อดูว่าจะหาจุดร่วมได้หรือไม่ ทั่วโลกมีปัญหาคล้ายๆ กันนี้ คนมักคิดว่าสถานการณ์ของพวกเขาพิเศษ แต่จริงๆ แล้วไม่ใช่ การพูดคุยที่ได้ผลคือการพูดคุยที่แท้จริง บรรยากาศการพูดคุยต้องเอื้อให้คนพูดได้อย่างตรงไปตรงมา อาจต้องยอมบ้างและรับบ้าง แต่ไม่ใช่ว่าไปร่วมพูดคุยเพื่อที่จะตะโกนใส่อีกฝ่ายเท่านั้น ซึ่งบางครั้งคือสิ่งที่เกิดขึ้น

0 บทบาทของรัฐบาลในการสร้างสันติภาพและปรองดอง ควรจะเป็นอย่างไร

รัฐบาลเป็นรัฐบาลของประเทศ แต่ในขณะเดียวกันก็เป็นรัฐบาลที่มาจากพรรคการเมืองบางพรรค นี่คือปัญหาสำหรับรัฐบาล สิ่งที่สำคัญคือรัฐบาลต้องยื่นมือออกไป แล้วพยายามหาจุดร่วม ผมคงพูดไม่ได้ว่ารัฐบาลไทยต้องทำอย่างไร นี่เป็นเรื่องยาก ตอนที่ผมพยายามทำให้เกิดสันติภาพในไอร์แลนด์เหนือ ผมเป็นผู้เล่นหนึ่งในกระบวนการ และเป็นผู้ไกล่เกลี่ยด้วย ยากสำหรับรัฐบาล แต่ก็มีวิธีที่ทำได้

0 รัฐบาลควรรับมือกับกลุ่มที่เห็นต่างอย่างไร

ต้องหาจุดร่วมให้ได้มากที่สุด ประชาธิปไตยไม่ใช่เสียงข้างมากกุมอำนาจเท่านั้น แต่เกี่ยวกับเสียงข้างมากสร้างจุดร่วมกับเสียงข้างน้อย ถ้านั่นไม่เกิดขึ้น ประชาธิปไตยก็อาจล้มเหลวได้ โดยเฉพาะหากมีกลุ่มใดกลุ่มหนึ่งมีอำนาจเหนือมากๆ

0 ในกระบวนการปรองดอง พรรคฝ่ายค้าน กลุ่มที่ไม่เห็นด้วยกับรัฐบาลและประชาชนทั่วไป ควรมีบทบาทอย่างไร

บทบาทของฝ่ายค้าน คือถ้ารัฐบาลยื่นมือมาก็ควรยื่นมือกลับไป ควรจะเจอกันครึ่งทาง ฝ่ายค้านต้องตระหนักว่าวิธีที่จะชนะคือการสร้างเสียงสนับสนุนจากประชาชน ผมคงไม่พูดสิ่งที่ทำให้เกิดการโต้แย้งนะ แต่การเมืองในไทย พื้นที่เสียงสนับสนุนของฝ่ายรัฐบาลและฝ่ายค้านมีความชัดเจนมาก ยกตัวอย่าง พรรคแรงงานแพ้การเลือกตั้ง 4 ครั้งรวด ผมต้องปรับปรุงพรรคเพื่อจะได้ชนะในพื้นที่ที่ไม่เคยชนะมาก่อน พรรคฝ่ายค้านเองก็มีหน้าที่ที่ต้องยื่นมือออกไปเหมือนกัน สิ่งนี้จะเกิดขึ้นได้ดีที่สุดเมื่อประชาชนเองผลักดันในนักการเมืองประนีประนอมเพื่อประโยชน์ของประเทศชาติ

0 อะไรคือบทเรียนที่ไทยควรเรียนรู้ จากการแก้ไขความขัดแย้งในไอร์แลนด์เหนือ

เป็นสถานการณ์ที่แตกต่างกัน แต่มีอยู่ 3 บทเรียน หนึ่ง ถ้าจะแก้ไขรัฐธรรมนูญหรือสถาบันทางการเมือง ต้องทำบนพื้นฐานที่ว่าประชาชนเห็นว่ายุติธรรม

บทเรียนที่สองคือ ต้องมีแผนการอนาคตในการพัฒนาประเทศที่จะผนึกประเทศให้เป็นหนึ่งเดียวได้ สิ่งที่ทำในด้านเศรษฐกิจและสังคม ต้องทำให้ชีวิตผู้คนดีขึ้นและทำให้ประเทศเป็นหนึ่งเดียว

บทเรียนที่สามคือ อย่ายอมแพ้ ต้องพยายาม เพราะเป็นเรื่องสำคัญ สำหรับประเทศไทยที่มีศักยภาพในการเป็นประเทศมหาอำนาจในภูมิภาคหรือกระทั่งระดับโลก เมืองไทยเป็นประเทศที่สำคัญ ต้องทำให้คนเห็นว่าต้องแก้ไขปัญหาให้ได้ เพราะมีรางวัลที่ใหญ่กว่าที่เราสามารถเอื้อมถึงได้

0 ตัวคุณเองมีความตั้งใจและการนำที่ชัดเจนมาก ในการแก้ไขปัญหาไอร์แลนด์เหนือ อะไรทำให้คุณมีความมุ่งมั่นขนาดนั้น

ผมรู้สึกว่าความขัดแย้งประเภทนี้ในศตวรรษที่ 21 เป็นเรื่องที่บ้าบอมาก ปัญหานี้ทำให้ประเทศไม่ไปไหน ทำให้ประเทศเสียเงินเยอะ และทำให้ชีวิตผู้คนในไอร์แลนด์ทั้งเหนือและใต้ย่ำแย่ ที่ผมพยายามมากเพราะรู้สึกว่าเราทำได้ดีกว่านี้ ไม่สำคัญว่าจะเป็นคาทอลิก หรือโปแตสแตนท์ แต่เรามีผลประโยชน์ร่วมกัน เช่นการมีโอกาสในการทำงาน มีการศึกษา มีระบบสาธารณสุข และการสร้างประเทศร่วมกัน

0 การนิรโทษกรรมและการค้นหาความจริง สองเรื่องนี้ควรรวมเข้าไปในกระบวนการปรองดองอย่างไร

การนิรโทษกรรมต้องหาทางที่จะก้าวไปข้างหน้า แต่ต้องให้คนรู้สึกว่ายุติธรรม พวกคุณต้องเป็นคนทำ ผมบอกไม่ได้ครับว่าควรจะทำอย่างไร แต่จะทำอะไรก็แล้วแต่ โอกาสที่จะได้รับการยอมรับย่อมมีมากกว่าหากมีความยุติธรรม

อีกอย่างคือคณะกรรมการค้นหาความจริงและการปรองดอง เป็นสิ่งที่ควรทำ ผมได้อ่านรายงานซึ่งมีการไตร่ตรองและรอบคอบ คุณไม่สามารถกล่อมให้คนเชื่อได้หรอกว่าสิ่งที่เขาคับข้องใจเป็นสิ่งที่ผิด นี่คือสิ่งที่ผมเรียนรู้จากงานที่ผมทำ แต่คุณสามารถตรวจสอบได้ว่าเกิดอะไรขึ้นในอดีต การตรวจสอบอย่างซื่อตรงเป็นสิ่งที่สำคัญ จะทำอะไรต่อกับการนิรโทษกรรมเป็นอีกประเด็นหนึ่ง แต่คุณต้องทำแม้ว่าจะไม่สามารถทำให้ความคับข้องใจหายไปได้ เหยื่อความรุนแรงในไอร์แลนด์เหนือจะไม่มีวันลืม พวกเขาจะไม่มีวันหยุดความรู้สึกของความไม่ยุติธรรมที่เกิดขึ้น แต่เราได้วางกรอบสำหรับอนาคต ไม่ใช่ให้ลืมอดีต แต่ให้เน้นไปที่อนาคต

สหราชอาณาจักรมักถูกอ้างอิงว่าเป็นต้นแบบประชาธิปไตย แต่อย่างไรก็มีความเห็นทางการเมืองในสังคมที่ต่างกันแน่นอน ทำอย่างไรไม่ให้ความเห็นต่างตรงนั้นกลายเป็นบรรยากาศแห่งความเกลียดชังในประเทศ บางครั้งเราก็มีอะไรที่โต้เถียงกันอย่างกว้างขวาง ในสหราชอาณาจักรมีการประท้วงใหญ่ อดีตนายกฯ มากาเร็ต แท็ตเชอร์ ก็เจอประท้วงใหญ่ แต่เราไม่เคยทำลายหัวใจของความเป็นประชาธิปไตย หนึ่งคือหลักนิติธรรมที่ได้รับการยอมรับว่าเป็นกลาง เรื่องนี้สำคัญมาก

คนรู้ว่าหากไปขึ้นศาล อาจจะเห็นด้วยหรือไม่เห็นด้วยกับคำพิพากษา แต่คนรู้ว่าเป็นการตัดสินที่ยุติธรรม อย่างที่สองคือ ขึ้นอยู่กับพรรคการเมืองในการตอบสนองความต้องการของประชาชน พรรคการเมืองแข่งขันกัน ไม่ใช่เพื่อให้ได้มาซึ่งอำนาจเท่านั้น แต่แข่งกันเพื่อดูว่าใครสามารถทำงานให้ประชาชนได้ดีกว่ากัน นี่คือสิ่งสำคัญสำหรับประชาธิปไตย ประชาธิปไตยไม่ใช่แค่การเลือกตั้ง แต่เป็นเรื่องของวิธีคิด

ประเทศประชาธิปไตยใหม่ๆ ในตะวันออกกลางยังไม่ค่อยเข้าใจประเด็นนี้สักเท่าไร พวกเขาคิดว่าถ้าเสียงส่วนใหญ่ชนะการเลือกตั้งก็คือจบแล้ว แต่จริงๆ แล้วไม่ใช่ เสียงส่วนใหญ่ปฏิบัติต่อเสียงส่วนน้อยอย่างไรเป็นส่วนสำคัญของประชาธิปไตย พรรคการเมืองต้องแข่งขันกันไม่ใช่เพื่อให้ได้มาซึ่งอำนาจเท่านั้น แต่ต้องแข่งกันว่าใครมีข้อเสนอที่ดีที่สุดสำหรับประชาชน

0 ในสหราชอาณาจักร เสียงข้างมากเคารพเสียงข้างน้อยอย่างไรบ้าง

เป็นส่วนหนึ่งของวัฒนธรรม ไม่ได้หมายความว่าไม่มีการถกเถียงกันอย่างดุเดือด เราเถียงกันอย่างดุเดือดในหลากหลายประเด็น แต่ท้ายที่สุดแล้ว คนยอมรับว่ามีระบบที่ยุติธรรมอยู่ หลังจากที่พรรคแรงงานแพ้การเลือกตั้ง 4 ครั้ง คนในพรรคบอกผมว่าเราคงไม่ชนะอีกแล้ว เราแพ้มา 20 ปีแล้ว เราคงไม่ชนะอีกแล้ว ผมบอกว่าไม่จริง เราชนะได้ เราแค่ต้องหานโยบายที่ดีกว่า เราต้องหาวิธีที่ทำให้คนชอบ คนก็ยอมฟัง

ถ้าอยู่ในสถานการณ์ที่คิดว่าไม่มีทางชนะ คงเป็นปัญหาน่าดู บางอย่างดำเนินการได้โดยกฎเกณฑ์ แต่บางอย่างก็ต้องใช้ความรู้สึกหรือเรียกว่าวัฒนธรรมก็ได้ และวัฒนธรรมที่ใช้ได้ในสังคมประชาธิปไตย คือการเป็นทั้งผู้ให้และเป็นผู้รับ ถ้าล้มเหลวตรงจุดนี้ เห็นได้อย่างที่สหรัฐอเมริกาตอนนี้ สภาคองเกรสแตกแยกมาก เป็นปัญหา ผ่านกฎหมายไม่ได้ แก้ไขเรื่องงบประมาณไม่ได้ เมืองไทยไม่ได้เป็นประเทศเดียวที่มีปัญหานี้ ปัญหาแบบนี้เกิดขึ้นได้ในประเทศประชาธิปไตย แต่ก็ต้องพยายามแก้ไขให้ได้ในที่สุด

0 มาพูดที่เมืองไทยแบบนี้ ไม่กลัวว่าคุณจะถูกดึงเข้ามาในวังวนความขัดแย้งในไทยด้วยหรือ

ไม่ว่าจะไปไหน...เพราะผมเป็นที่รู้จัก อย่างที่ว่ามีการว่าจ้างให้ผมมาเมืองไทยในครั้งนี้ ซึ่งผมไม่ได้รับเงินเลยนะครับ

0 ข่าวระบุว่า 20 ล้านบาท หรือประมาณ 4 แสนปอนด์ ที่มีการจ่ายให้คุณมาพูดครั้งนี้

ไร้สาระที่สุดครับ มีข่าวไม่จริงเหล่านี้เกิดขึ้นเสมอทุกวันนี้สำหรับการเมือง ยิ่งมีสื่อและสื่อสังคมออนไลน์ทั้งหลายด้วยแล้ว แค่ก้าวออกจากบ้านก็เป็นประเด็นแล้ว ต้องไม่ใส่ใจมากแล้วทำในสิ่งที่คิดว่าถูกต้อง การปรองดองเป็นเรื่องที่ผมสนใจเป็นพิเศษ และส่วนหนึ่งเพราะผมมาดื่มน้ำผึ้งพระจันทร์ที่เมืองไทย ผมชอบเมืองไทยมาก ผมดีใจที่ได้มาเมืองไทย

สำนักงานบัญชี,สำนักงานสอบบัญชี,ทำบัญชี,สอบบัญชี,ที่ปรึกษา,การจัดการ,เศรษฐกิจการลงทุน