จากประชาชาติธุรกิจ

คอลัมน์ สามัญสำนึก โดย พัฒนพันธุ์ วงษ์พันธุ์

น่าคิดนะครับ เพียงแค่ไม่ถึงเดือนมีข่าวร้าย ๆ เกี่ยวข้องโดยตรงกับแวดวงการศึกษาบ้านเราเข้ามามิได้ขาด ก่อนหน้านี้ไม่นาน ข้อมูลจากการประชุมของ World Economic Forum ครั้งล่าสุดจัดอันดับคุณภาพการศึกษาของประเทศในกลุ่มอาเซียน อย่างที่รู้ ๆ กัน ไทยอยู่รั้งท้ายเมื่อเทียบกับประเทศเพื่อนบ้านอื่น ๆ

เรียงตามลำดับสิงคโปร์ที่เป็นหัวแถว ตามมาด้วยมาเลเซีย บรูไน ฟิลิปปินส์ อินโดนีเซีย กัมพูชา เวียดนาม จากนั้นถึงเป็นไทย เรื่องนี้ว่าช็อกแล้ว ล่าสุด คณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (กพฐ.) เพิ่งเปิดเผยข้อมูลใหม่ที่ช็อกยิ่งกว่า ด้วยการระบุว่า มีนักเรียนชั้น ป.3 ที่ยังอ่านไม่ได้ ประมาณร้อยละ 8 ส่วนชั้น ป.6 พบว่าที่ยังอ่านหนังสือไม่ได้มีถึงร้อยละ 4 อ่านหรือเขียนไม่ใช่เรื่องเล่น ๆ เด็กเหล่านี้เมื่อเติบโตเป็นผู้ใหญ่จะดำเนินชีวิตอย่างไร จะทำมาหากินอย่างไร

ข่าวแจ้งว่า นายจาตุรนต์ ฉายแสง รมว.ศึกษาธิการ ให้ความสนใจกับเรื่องนี้มาก และสั่งการให้ผู้เกี่ยวข้องติดตามเรื่องนี้อย่างใกล้ชิด ก็คงต้องให้ความสนใจล่ะครับ ถ้าไม่ให้ความสนใจนี่สิแปลก

แต่ สนใจอย่างเดียวคงไม่พอ เพราะเรื่องนี้คือปัญหาระดับชาติ และสำคัญเหนือเรื่องอื่น ๆ ทั้งหมด เมื่อสนใจแล้วคงต้องหาหนทางในการแก้ไขความอ่อนด้อยนี้อย่างจริงจัง ไม่ใช่พอข่าวนี้หลุดจากกระแส คนเริ่มลืมก็ปล่อยให้ผ่าน ๆ ไป

นัก บริหารรุ่นใหญ่รายหนึ่งซึ่งเคยเข้าไปมีส่วนร่วมในระดับนโยบายของกระทรวง ศึกษาฯมาพักใหญ่เล่าให้ฟังว่า ตัวเองเคยมุ่งมั่นอยากจะเข้าช่วยอย่างจริงจัง แต่พอเข้าไปก็รู้เลยว่าไม่ใช่เรื่องง่าย จำต้องล่าถอยออกมา เพราะขอบเขตการทำงานของกระทรวงศึกษาธิการเกี่ยวข้องกับผู้คนมหาศาล เฉพาะครูทั่วประเทศก็ปาเข้าไป 8 แสนคน ยังไม่รวมนักเรียนอีกเรือนล้าน โรงเรียนที่กระจายตัวอยู่ทั่วประเทศอีกเป็นหลักพัน ๆ โรง ไม่มีทางที่การดูแลจะทำได้อย่างทั่วถึง

ถามว่าโอกาสที่เราจะปฏิรูปการศึกษาให้กลับมาทัดเทียมเพื่อนบ้านยังมีความเป็นไปได้อยู่ใช่ไหม คำตอบก็คือ...ยาก
ปัญหา ก็คือ ในขณะที่มีความหลากหลายเกิดขึ้นในทุก ๆ มิติ ทั้งโรงเรียน ครู รวมถึงนักเรียน แต่การบริหารยังรวมศูนย์อยู่ที่ส่วนกลาง "แค่ดูแลครูแปดแสนกว่าคนก็แย่แล้ว" อุปสรรคสำคัญอีกเรื่องหนึ่ง ซึ่งถือเป็นเรื่องแปลกเอา
มาก ๆ ในขณะที่ทุกคนเห็นพ้องว่าการศึกษาเป็นเรื่องสำคัญ ทว่าที่ผ่านมากระทรวงศึกษาธิการถูกวิพากษ์วิจารณ์อย่างกว้างขวาง เลือกคนมาเป็นรัฐมนตรีผิดฝาผิดตัวมาโดยตลอด

ที่สำคัญยังเป็นกระทรวง ที่เปลี่ยนตัวรัฐมนตรีเป็นว่าเล่น ทุกครั้งที่มีการปรับคณะรัฐมนตรีในรัฐบาลชุดนี้ เป็นต้องมีการเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นในกระทรวงศึกษาฯด้วยเสมอ

มองแบบ แวดวงธุรกิจ ไม่ว่าองค์กรห้างร้านอะไรก็ตามที่มีการเปลี่ยนตัวผู้บริหารบ่อย ๆ คงมองเป็นอื่นไม่ได้ ขืนปล่อยให้นั่งดูแลกิจการต่อไปมีหวังผู้ถือหุ้นขาดทุนป่นปี้ แต่พอเป็นตำแหน่งทางการเมือง การเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นมักมีเหตุผลให้เรานึกไม่ถึง

แต่ไม่ว่าจะ เป็นการปรับเปลี่ยนด้วยเหตุผลอะไร ที่ได้รับผลกระทบแน่ ๆ คือ ความต่อเนื่องในระดับนโยบาย พอจูนวิธีการทำงานลงตัว คนใหม่เข้ามาอีกแล้ว ฟังแล้วคล้อยตาม

แต่ผมเห็นต่างว่า เราไม่มีสิทธิ์ยอมแพ้ ไม่มีสิทธิ์ท้อถอยต่อการยกระดับการศึกษาเป็นอันขาด ไม่ว่าจะยากเย็นแสนเข็ญ หรือเต็มไปด้วยอุปสรรคขวากหนามขนาดไหน ยิ่งเป็นรัฐบาล ยิ่งไม่มีสิทธิ์ปฏิเสธความรับผิดชอบกับเรื่องนี้ ถ้าการศึกษาบ้านเราเป็นแบบนี้ต่อไป รับรองว่าเราจะถูกเพื่อนบ้านทิ้งห่างไปเรื่อย ๆ แน่นอน

สำนักงานบัญชี,สำนักงานสอบบัญชี,ทำบัญชี,สอบบัญชี,ที่ปรึกษา,การจัดการ,เศรษฐกิจการลงทุน