ถ้ากรรมการเสียงข้างมากลงมติเพื่อตัวเอง
โดย : โกศล อนุสิม
จาก กรุงเทพธุรกิจออนไลน์
ในระบอบประชาธิปไตยแบบตัวแทนอันเป็นระบอบการเมืองการปกครองที่ยอมรับกันทั่วโลก การจัดตั้งรัฐบาลของพรรคการเมืองพรรคใดพรรคหนึ่งหรือหลายพรรค
ต้องอาศัยเสียงข้างมากจากสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรที่ได้รับเลือกตั้งจากประชาชนให้การสนับสนุนอย่างเพียงพอตามที่กำหนดไว้ในกฎหมาย การดำเนินนโยบายใดๆ ของรัฐบาลก็ต้องได้รับเสียงสนับสนุนจากสภาผู้แทนราษฎรเสียงข้างมาก รวมทั้งสมาชิกวุฒิสภาซึ่งมีหน้าที่คอยตรวจสอบ กลั่นกรอง การทำงานของรัฐบาลอีกชั้นหนึ่ง ดังนั้น แม้รัฐบาลจะมีเสียงข้างมากก็ไม่ได้หมายความว่ารัฐบาลสามารถทำอะไรได้ตามใจตนโดยอาศัยเสียงข้างมากคอยสนับสนุน เพราะหากกระทำสิ่งไม่ดีไม่งาม ไม่เป็นประโยชน์แก่ประเทศชาติและประชาชน ก็มีสิทธิ์ที่จะถูกยับยั้งโดยวุฒิสภาได้ โดยทางทฤษฎีเป็นเช่นนั้น
องค์กรธุรกิจโดยเฉพาะบริษัทมหาชนที่มีผู้ถือหุ้นรายย่อยเป็นจำนวนมากซึ่งถือได้ว่าเป็นเจ้าของบริษัทร่วมกับผู้ถือหุ้นรายใหญ่ และรวมถึงองค์กรสาธารณะอื่นๆ ทั้งรัฐวิสาหกิจ องค์กรทางสังคม ก็ย่อมมีคณะผู้บริหารองค์กร ซึ่งมีการจัดวางตำแหน่งและบทบาทหน้าที่ไม่ต่างจากรัฐบาลบริหารประเทศ นั่นคือ มีคณะกรรมการบริหารบริษัท มีหน้าที่กำหนดนโยบาย กำกับควบคุมการบริหารของผู้ปฏิบัติงาน อาจแตกต่างกันไปตามความเหมาะสมของการจัดการองค์กรแต่ละแห่ง แต่สิ่งที่เหมือนกันก็คือ การทำให้บริษัทเติบโต มีรายได้ มีกำไร มีปันผลให้แก่ผู้ถือหุ้น ดังนั้น กรรมการบริษัทจึงมีหน้าที่ไม่ต่างจากรัฐบาลที่ต้องบริหารประเทศให้มีความเจริญสร้างประโยชน์แก่ประชาชนผู้เป็นเจ้าของประเทศทุกคน
รัฐบาลก็เหมือนกรรมการบริษัท ประชาชนก็เหมือนผู้ถือหุ้นและพนักงานบริษัท รัฐบาลและกรรมการบริษัทไม่ได้ทำงานเพื่อประโยชน์ของตนแต่เป็นประโยชน์ของคนอื่น นั่นคือ ประชาชนกับผู้ถือหุ้นและพนักงานบริษัท นี่คือหลักการอันเป็นที่ยอมรับนับถือโดยทั่วไป
รัฐบาลและกรรมการบริษัทมีรูปแบบการทำงานที่คล้ายกัน นั่นคือ การกำหนดนโยบายและการทำตามนโยบายใดก็ตาม ย่อมอาศัยเสียงข้างมากสนับสนุน อาจต่างกันที่รัฐบาลอาศัยเสียงข้างมากจากสภาผู้แทนราษฎรและวุฒิสภาที่เรียกรวมกันว่ารัฐสภาในการออกกฎหมายต่างๆ เป็นเครื่องมือในการบริหารงาน ส่วนกรรมการบริษัทไม่มีองค์กรในลักษณะเหมือนรัฐสภาที่คอยสนับสนุนรัฐบาล แต่อาศัยเสียงข้างมากของคณะกรรมการในการตัดสินใจนโยบายต่างๆ เป็นสำคัญ
เสียงข้างมากของรัฐสภาที่สนับสนุนรัฐบาลก็ดี เสียงข้างมากของคณะกรรมการบริษัทที่ตัดสินนโยบายของบริษัทก็ดี ล้วนแต่เป็นเสียงข้างมากที่ต้องทำเพื่อประโยชน์ของคนอื่นดังที่กล่าวมาแล้วข้างต้น ไม่ใช่ทำเพื่อตนเองหรือหมู่คณะตนเอง การทำเพื่อตนเองหรือหมู่คณะตนเองย่อมผิดหลักการ ผิดกฎหมาย ผิดระเบียบ ผิดศีลธรรม จริยธรรม จรรยาบรรณ อย่างไม่ต้องสงสัย
การใช้เสียงข้างมากเพื่อตนเองหรือพวกพ้องตนเองนั้นมีลักษณะเช่นไรบ้าง ยกตัวอย่างเช่น รัฐบาลออกกฎหมายเพื่อยกเว้นหรือกำหนดสิ่งหนึ่งสิ่งใดเพื่อประโยชน์แก่พวกตน ฝ่ายตน หรือคนเฉพาะกลุ่ม โดยไม่คำนึงถึงประโยชน์ของคนส่วนใหญ่โดยอาศัยเสียงข้างมากในรัฐสภาสนับสนุน (การออกกฎหมายนิรโทษกรรมสุดซอย ที่มีการเอื้อประโยชน์ในความผิดคดีคอร์รัปชันก็เป็นตัวอย่างหนึ่งของการใช้เสียงข้างมากโดยไม่คำนึงถึงประโยชน์คนหมู่มาก) แม้จะถูกต้องตามกฎของการใช้เสียงข้างมาก แต่ก็ผิดหลักการ เพราะหลักการก็คือ ต้องใช้เสียงข้างมากทำเพื่อประโยชน์ของคนหมู่มากคือประชาชน ดังนั้นรัฐบาลที่กระทำการดังกล่าวจึงขาดความชอบธรรม เพราะละเมิดหลักการประชาธิปไตยที่ถือประโยชน์ของประชาชนเหนือประโยชน์ของบุคคลหรือคณะบุคคล
กรรมการบริษัทใช้เสียงข้างมากในการกำหนดนโยบายหรือออกกฎที่เอประโยชน์แก่ตนหรือแก่คนบางกลุ่มก็ไม่ต่างจากรัฐบาลที่ใช้เสียงข้างมากเพื่อประโยชน์ของคนเฉพาะกลุ่ม เช่น กรรมการบริษัทมหาชนบางแห่ง หรือรัฐวิสาหกิจบางที่ อนุมัติผลตอบแทนพิเศษแก่กรรมการหรือผู้บริหารระดับสูง เช่น เงินประจำตำแหน่ง ค่ารถประจำตำแหน่ง สวัสดิการอื่นๆ เป็นจำนวนเงินที่สูงลิ่ว โดยให้เหตุผลว่าเป็นการจูงใจและตอบแทนที่ได้ทุ่มเททำงานให้บริษัท ขณะที่อีกด้านหนึ่งก็ดำเนินนโยบายให้พนักงานบริษัทประหยัดค่าใช้จ่าย ตัดงบสวัสดิการและงดโบนัสพนักงาน งดจ่ายเงินปันผลแก่ผู้ถือหุ้น โดยให้เหตุผลว่ารายได้บริษัทไม่ถึงเป้า กำไรน้อย ต้องนำเงินจากกำไรไปลงทุนเพิ่ม เป็นต้น นี่ก็ย่อมเป็นการใช้เสียงข้างมากของกรรมการโดยผิดหลักการเช่นกัน
การกระทำของรัฐบาลและกรรมการบริษัทดังที่กล่าวมานี้ ย่อมผิดทั้งหลักการประชาธิปไตย หลักการใช้เสียงข้างมาก ผิดศีลธรรม จริยธรรม จรรยาบรรณ เป็นการกระทำที่อยุติธรรม สร้างความเสียหายแก่ส่วนรวม ดังนั้น จึงมีสิทธิ์ที่จะถูกถอดถอนได้ ดังที่เกิดขึ้นมาแล้วมากมายกับทั้งรัฐบาลประเทศต่างๆ และกรรมการบริษัทต่างๆ ปรากฏให้เห็นอยู่เสมอๆ
ดังนั้น ถ้ากรรมการเสียงข้างมากของบริษัทลงมติเพื่อตัวเอง ก็พึงระวังไว้ว่า อาจจะถูกถอดถอนด้วยวิธีใดวิธีหนึ่ง เช่นเดียวกับรัฐบาลที่อาศัยเสียงข้างมากในรัฐสภาสนับสนุนนโยบายที่ไม่เป็นประโยชน์แก่ประชาชน ทางออกที่ดีที่สุดก็คือ ไม่ทำ
สำนักงานบัญชี,สำนักงานสอบบัญชี,ทำบัญชี,สอบบัญชี,ที่ปรึกษา,การจัดการ,เศรษฐกิจการลงทุน
