ปลาเล็กตายก่อน
โดย : แจ็ค มินทร์ อิงค์ธเนศ
จาก กรุงเทพธุรกิจออนไลน์
ระบบเศรษฐกิจที่ดูเป็นสิ่งหนักแน่นมั่นคงในอดีต กลายเป็นสิ่งเปราะบางจนมีสิ่งต่างๆ มากระทบได้มากมายอย่างไม่น่าเชื่อ
เปรียบแล้วเศรษฐกิจของโลกไม่ต่างอะไรกับตู้ปลาที่ต้องคอยดูแลรักษา อาจมีน้ำขุ่นบ้าง ออกซิเจนน้อยไป ต้องค่อยปรับสภาพน้ำกัน ถ้าเพิกเฉยไม่ดูแลหรือแก้ไขช้าเกินไป ปลาใหญ่ที่ต้องใช้พลังงานมากกว่ามักตายก่อน ปลาตัวเล็กๆ อยู่รอดได้นานกว่า บางครั้งกว่าจะกลับมาแก้ไขปัญหาก็เหลือแค่ปลาเล็กเท่านั้น
ไม่ต่างกับภาวะวิกฤติเศรษฐกิจช่วงปี 2540 ได้เห็นบริษัทยักษ์ใหญ่ล้มระเนระนาด ทั้งธนาคาร สถาบันการเงิน ฯลฯ พนักงานทั้งหลายก็ได้รับผลกระทบ บริษัทใหญ่วันนั้นเปรียบเหมือนปลาใหญ่ที่คุ้นเคยกับสภาพแวดล้อมที่ดีเยี่ยมมานานหลายปี เพราะก่อนหน้านั้นเศรษฐกิจขยายตัวสูงมากติดต่อกันหลายปี มีเงินไหลสะพัดจากต่างชาติเข้ามามากมาย
นักธุรกิจยุคนั้นประสบความสำเร็จสูงมากในเวลาสั้น เมื่อมีเงินเข้าระบบมากขึ้นก็เอื้อให้การแสวงหาเงินกู้เพื่อขยายธุรกิจทำได้ง่ายมาก แต่เมื่อทุกอย่างสะดุดล้มลงปลาใหญ่เหล่านี้ก็ล้มตายลงก่อนใคร เพราะขาดเงินทุนหมุนเวียน เกิดล่มสลายภาคการเงินครั้งมโหฬาร สถาบันการเงินปิดกิจการมากมาย มีคนพยายามฆ่าตัวตายในตลาดหลักทรัพย์ ปัญญาชนตกงานครั้งใหญ่ ส่งผลถึงบริษัทขนาดกลางและขนาดเล็ก
ทั้งวิกฤติแฮมเบอร์เกอร์ในสหรัฐฯ และวิกฤติการเงินในยุโรปก็ไม่ต่างกันนัก ภาวะเช่นนี้จะเห็นคนว่างงานกะทันหันสูงถึง 20-30%จนต้องขายทรัพย์สมบัติที่มี หรือขายอะไรก็ตามเพื่อให้ได้เงินมายังชีพ และใครแข็งแรงกว่าก็อาจอยู่ได้นานพอที่ระบบเศรษฐกิจจะกลับมาสู่สภาวะปกติ
ถึงวันนี้วิกฤติการเมืองที่กำลังเกิดขึ้น ผมเชื่อว่าเรากำลังเข้าสู่วิกฤติอีกครั้ง แต่เป็นรูปแบบที่แตกต่างจากเดิม เพราะเชื่อว่าครั้งนี้บริษัทขนาดใหญ่เริ่มปรับตัวและรู้แนวทางรับมือความผันผวนทางเศรษฐกิจได้พอสมควร ปัญหาจึงตกอยู่กับระดับจุลภาค คือ การใช้จ่ายภาคครัวเรือนที่ลดลงต่อเนื่อง จนภาคค้าปลีกทั้งระบบเริ่มมีปัญหาส่งผลถึงธุรกิจขนาดกลางตามมาในเวลาไม่นานนัก และเมื่อบริษัทขนาดกลางเหล่านี้มีปัญหา ท้ายที่สุดก็จะสะท้อนมาถึงบริษัทขนาดใหญ่
วิกฤติเศรษฐกิจที่อาจเกิดขึ้นครั้งนี้จึงกลับด้านจากที่เคยเกิดขึ้นมาก่อน แทนที่จะส่งผลกระทบจาก "บนลงล่าง" หรือปลาใหญ่ที่ต้องใช้พลังงานสูงต้องตายไปก่อนกลายเป็นแบบ "ล่างขึ้นบน" ที่ปลาซิวปลาสร้อยถูกผลกระทบจนตายไปก่อน
บริษัทจึงต้องปรับตัวเข้าสู่ธุรกิจที่จับต้องไม่ได้หรืออาศัย "ทรัพย์สินทางปัญญา" มากขึ้นเรื่อยๆ เพราะธุรกิจเหล่านี้เป็นกำลังสำคัญของโลกธุรกิจยุคใหม่ที่เราได้เห็นการเติบโตของ "เฟซบุ๊ค, กูเกิล" ที่สร้างมูลค่าเพิ่มให้ตัวเองได้มหาศาล ทั้งที่แทบไม่มีทรัพย์สินที่จับต้องได้เลย เมื่อเทียบกับยักษ์ใหญ่ในอดีตอย่าง "โนเกีย, รีเสิร์ช อิน โมชั่น (แบล็คเบอร์รี)"
การปรับตัวครั้งนี้ไม่ใช่ครั้งแรก และไม่ใช่ครั้งสุดท้าย รวมถึงชี้ให้เห็นว่าวิถีเดิมๆ ที่เคยใช้ฝ่าวิกฤติ อาจใช้ไม่ได้ผลกับวิกฤติครั้งที่กำลังมาถึง ขึ้นอยู่กับตัวเราที่ต้องยืดหยุ่นปรับตัวตามสถานการณ์ให้ได้ดีที่สุดเท่านั้น
สำนักงานบัญชี,สำนักงานสอบบัญชี,ทำบัญชี,สอบบัญชี,ที่ปรึกษา,การจัดการ,เศรษฐกิจการลงทุน
