จาก โพสต์ทูเดย์

โดย...กองบรรณาธิการ โพสต์ทูเดย์

ความรู้สึกว่าสามารถล็อกผลการออกสลากได้นั้น มีมาเนิ่นนาน แต่ในประวัติศาสตร์ของสำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาล สามารถจับได้ว่ามีการล็อกหวยเพียง 2 ครั้งเท่านั้น คือ งวดวันที่ 1 ก.ย. 2530 ที่ถูกตั้งข้อสังเกตว่ามีหมายเลข 8 ออกทั้งหลักร้อย หลักสิบ และหลักหน่วย จนนำไปสู่การสอบสวนและพิสูจน์จนพบว่าเกิดขึ้นเพราะมีการใช้รีโมทคอนโทรลล็อกวงล้อเหล็กที่ใช้ออกรางวัล

ครั้งที่สอง เป็นการออกรางวัลงวดวันที่ 1 ก.พ. 2541 ก่อนหน้าที่จะออกรางวัลสลาก มีประชาชนบางกลุ่มทราบล่วงหน้าและพูดต่อๆ กันว่า งวดนี้เป็นหวยล็อกหมายเลข 59 และเมื่อเลขท้าย 2 ตัวของรางวัลที่ 1 คือ 59 ตามที่ประชาชนพูดกันมาก จึงนำมาสู่การตรวจสอบ ซึ่งพบว่าน่าจะมีการล็อกเลขมานาน

แต่ที่มีหลักฐานชัดเจนจนทำให้ดำเนินคดีกับผู้ดำเนินการคือผลการออกรางวัลที่ 1 ของงวดวันที่ 1 มิ.ย. 2544 นำมาสู่การออกหมายจับ กลม บางกรวย และพวก โดยวิธีการล็อกหวยทำโดยพ่นสารเคมีบางชนิดลงในก้นภาชนะที่ใช้ออกรางวัล ซึ่งขณะนั้นขั้นตอนของการออกรางวัล จะมีการบรรจุลูกบอลหมายเลขต่ำๆ ลงในภาชนะที่ใช้ออกรางวัลเป็นอันดับต้นๆ จุดอ่อนหนึ่งของภาชนะที่ใช้ออกรางวัลในช่วงเวลานั้นคือผู้ที่ถูกเชิญขึ้นไปตักลูกบอลสามารถมองผ่านตู้ที่ใช้ตักลูกบอลหมายเลข และสามารถมองเห็นลูกบอลได้เกือบทุกลูก

หลังจากนั้น ข่าวคราวของหวยล็อกก็ซาลง มีผู้แอบอ้างแจกเลขเด็ดเลขล็อกผ่านทางแผ่นพับที่แจกตามต่างจังหวัด แต่ก็ถูกรางวัลบ้างไม่ถูกรางวัลบ้าง

เรื่องดังกล่าวเป็นเพียงการพูดลอยๆ ในท้องถิ่น พิสูจน์ไม่ได้ว่าจริงหรือไม่ แต่ก็น่าแปลกใจที่รางวัลเลขท้ายสลากกินแบ่งรัฐบาล บังเอิญไปตรงกับทะเบียนรถยนต์ของนายกรัฐมนตรี ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร ทั้งที่เป็นรถยนต์ส่วนตัว และรถยนต์ที่ใช้ในราชการไป ครม.สัญจร ในต่างจังหวัดบ่อยครั้งจนเกินไป

ธีระพร วีระถาวร อดีตหัวหน้าภาควิชาสถิติและอดีตกรรมการสภาจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ระบุว่า ตั้งแต่นายกฯ รับตำแหน่ง ทะเบียนรถออกรางวัลมาแล้ว 7 ครั้ง แต่ที่ฮือฮามากคืองวดวันที่ 1 ก.พ. 2556 มีผลของรางวัลที่ 1 คือ 565566 และรางวัลเลขท้าย 2 ตัว 66 ซึ่งตรงกับหมายเลขสองตัวท้ายของทะเบียนรถคันหนึ่งที่นายกรัฐมนตรีใช้ ส่วนงวดวันที่ 16 ก.พ. 2556 รางวัลที่ 1 คือ 368257 และรางวัลเลขท้าย 2 ตัว คือ 09 ซึ่งตรงกับอายุและหมายเลขของผู้สมัครเป็นผู้ว่าฯ กทม.คนหนึ่ง

เหตุการณ์ดังกล่าวทำให้น่าสนใจว่าการออกรางวัลยังมีความเที่ยงตรงหรือไม่ โดยเฉพาะเหตุการณ์แรกอาจถือได้ว่าเป็นเหตุการณ์มหัศจรรย์ประจำปี เพราะความน่าจะเป็นที่จะเกิดเหตุการณ์นี้มีเพียง 0.0001 หรือโดยเฉลี่ย 1 ครั้ง ภายใน 417 ปี โดยประมาณ

การล็อกหวยถูกนำมาพูดถึงอีกครั้งในการออกรางวัลงวดวันที่ 16 มี.ค. 2557 เลขท้าย 3 ตัวรางวัลที่ 1 ออก 404 และรางวัลเลขท้าย 2 ตัว ออก 79 ซึ่งตรงกับทะเบียนรถที่นายกฯ ใช้ปฏิบัติภารกิจตรวจราชการในต่างจังหวัด

ธีระพรทำการศึกษาในเชิงสถิติ พบว่าการออกเลขซ้ำเป็นไปได้ยาก และถ้าการออกรางวัลเที่ยงตรง หมายเลขที่เหมือนกันสองตัวน่าจะออกโดยเฉลี่ย 2-3 ครั้ง สาเหตุอาจจะเกิดจากอุปกรณ์ออกรางวัลมีเนื้อที่ไม่มากนัก และลำดับการใส่หมายเลขเริ่มจากต่ำไปสูง ดังนั้น ถ้าอุปกรณ์ออกรางวัลมีรูตรงกลางเพื่อให้ลูกบอลหมายเลขตก โอกาสที่บอลหมายเลขต่ำๆ ที่ใส่ไปก่อนหน้าอาจจะอยู่ทางซ้ายหรือขวาของอุปกรณ์ออกรางวัล ดังนั้นจะมีการตกได้มากกว่าลูกบอลหมายเลขสูง เช่น 8 หรือ 9 จะตกได้ยากหน่อยเพราะอยู่ด้านบน จึงเป็นสาเหตุที่หมายเลข 99 ไม่เคยออกรางวัลเลย และ 88 ก็เกิดขึ้นได้น้อยครั้ง

พงศ์ธร จันทรัศมี ผู้จัดการศูนย์ข้อมูลนโยบายสาธารณะเพื่อลดปัญหาจากการพนัน เปิดเผยว่า ในฐานะเราเป็นองค์กรที่ต่อต้านการพนัน จึงได้ทำการศึกษาเพื่อให้คนไม่งมงายในการเล่นหวย และเชิญผู้เกี่ยวข้องมาร่วมวิจัย ซึ่งพบว่าหากมีการถ่วงน้ำหนักของลูกบอลที่ออกรางวัลก็อาจจะบังคับเลขที่ออกได้ และการที่เครื่องลาดกระบัง 6 ใช้หมุนลูกบอลตามวงล้อมันก็ทำให้คิดได้ว่าการล็อกหวยสามารถทำได้

“ในการสาธิตการออกรางวัลเมื่อ 13 มิ.ย. 2556 เราเชิญอาจารย์คงเดช หุ่นผดุงรัตน์ ผู้ออกแบบเครื่องออกรางวัลมาสาธิตให้ดู ซึ่งผลก็ออกมาว่า ถ้าถ่วงน้ำหนักลูกบอลก็ทำให้บังคับลูกบอลได้ ตามที่ปรากฏในคลิปที่มีการโพสต์ในยูทูบ”พงศ์ธร กล่าว

ขณะที่คนในวงการสลากยืนยันว่ามีการล็อกเลขได้ แม้จะไม่ 100% แต่ในการออกสลากทุก 2-3 ครั้ง จะต้องมีการล็อกเลขอย่างน้อย 1 หรือ 2 ครั้ง และมีการเปลี่ยนวิธีการล็อกเลขไปเรื่อยๆ เช่น กรณีการออกรางวัลที่ 1 และเลขท้าย 3 ตัว ที่ใช้เครื่องลาดกระบัง 6 เป็นภาชนะ และลูกบอลพลาสติกมีทั้งหมด 6 ชุด เชื่อว่าน่าจะมีการถ่วงน้ำหนักฝั่งแม่เหล็กไว้ที่ลูกบอล มีการใช้รีโมทบังคับแม่เหล็กไฟฟ้าเป็นเดือยโผล่เข้ามาล็อกวงล้อ จึงทำให้สามารถบังคับการตกของลูกบอลได้

สำหรับเครื่องออกรางวัลอัตโนมัติแบบ Multipick Gem 6 ที่ใช้ออกรางวัลที่ 2-3 นั้นล็อกง่ายที่สุด ส่วนอุปกรณ์ออกรางวัลที่ 4-5 คือวงล้อโปร่งใส จะมีการซ้อมเป็นประจำ เชื่อว่าคนที่หมุนวงล้อจะมีความชำนาญจนจับน้ำหนักได้ว่าจะหมุนแค่ไหน เพื่อให้ได้เลขอะไรออกมาก็ได้

นวลน้อย ตรีรัตน์ ผู้อำนวยการศูนย์ศึกษาปัญหาการพนัน คณะเศรษฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กล่าวว่า ในต่างประเทศนั้นจะให้คนเข้าไปแตะต้องหรือยุ่งเกี่ยวกับกระบวนการออกรางวัลสลากให้น้อยที่สุด จะอาศัยเครื่องมือหรือเทคโนโลยีเข้ามาช่วย แต่มีกระบวนการตรวจสอบเครื่องมืออย่างชัดเจน เพื่อให้การออกสลากเป็นไปอย่างโปร่งใสและเป็นธรรม ขณะที่ไทยจะนิยมเรื่องการมีส่วนร่วมในการออกรางวัล จึงปรากฏว่ามักจะมีคนเข้าไปยุ่งเกี่ยวกับกระบวนการออกรางวัลค่อนข้างมาก

“ตรงนี้ก็ยังเป็นข้อสงสัยว่าเป็นผลดีหรือกลายเป็นช่องโหว่ให้ผู้ที่ต้องการล็อกหมายเลขสามารถแทรกเข้ามาดำเนินการได้ และเมื่อลองสรุปจำนวนผู้ที่เกี่ยวข้องกับการออกสลาก จะมีถึง 26 คน ได้แก่ ประธานกรรมการ 1 คน กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ 9 คน พนักงานหมุนวงล้อ 12 คน ซึ่งเป็นเจ้าหน้าที่ของสำนักงานสลากฯ และเจ้าหน้าที่สำนักงานปรมาณูเพื่อสันติ 4 คน ผลัดกันมา รวม 26 คน ถือว่ามากเกินไป”นวลน้อย กล่าว

หากลองมาคลี่ขั้นตอนการออกรางวัล ที่สำนักงานสลากฯ แจกแจงต่อสาธารณชนว่ามีทั้งหมด 18 ขั้นตอน มีบางขั้นตอนน่าสนใจว่าอาจจะใช้ล็อกเลขได้ เช่น ในขั้นตอนที่ 8 ก่อนออกรางวัลเลขท้าย 2 ตัว 3 ตัว และรางวัลที่ 1 เจ้าหน้าที่จากสำนักงานปรมาณูเพื่อสันติ จะตรวจอุปกรณ์เพื่อหาสารเคมีแปลกปลอมที่อาจปนเปื้อนในภาชนะทรงกลมหรือลูกบอล ซึ่งมีข้อสังเกตว่าเจ้าหน้าที่จากสำนักงานปรมาณูเพื่อสันติเป็นหน่วยงานที่เกี่ยวกับรังสี มิใช่สารเคมี โดยจะมีเจ้าหน้าที่มา 4 คนสลับกันมาคนละงวดเวียนกันมาเพื่อแสดงความโปร่งใส แต่ความเป็นจริงไม่มีความเป็นไปได้เลยในการตรวจพบรังสีในสภาพแวดล้อมปกติ

ขณะที่ขั้นตอนที่ 10 พนักงานหมุนอุปกรณ์ประจำหลัก จะหมุนอุปกรณ์เพื่อให้ลูกบอลคละกัน จากนั้นกรรมการประจำหลักที่ถูกเสี่ยงเลือก 6 คน จากผู้ทรงคุณวุฒิ 9 คน จะยกคันยกเพื่อเปิดช่องให้ลูกบอลหมายเลขตกลงในที่รองรับด้านหน้า

ถามว่า ลูกบอลพลาสติกสามารถถ่วงน้ำหนักได้หรือไม่? และการบรรจุในตลับทึบแสง ใช้กลวิธีในการเปลี่ยนตัวเลขแบบมายากลได้หรือไม่?

แม้ทางสำนักงานสลากฯ ยืนยันว่า หากพิจารณาขั้นตอนการออกสลาก ไม่น่าจะมีการไปทำให้อุปกรณ์ออกรางวัลผิดปกติ เพราะขั้นตอนรัดกุมมาก และเพื่อให้เกิดความสบายใจของประชาชน ในวันที่ 27 มี.ค.นี้ พล.ต.ต.อรรถกฤษณ์ ธารีฉัตร ผู้อำนวยการสำนักงานสลากฯ จะเชิญสื่อมวลชนเข้าไปพิสูจน์เครื่องออกรางวัล และขั้นตอนการออกรางวัลของสำนักงานสลากฯ ว่ามีข้อบกพร่องให้ล็อกเลขได้ตามที่ถูกตั้งข้อสงสัยหรือไม่

สำนักงานบัญชี,สำนักงานสอบบัญชี,ทำบัญชี,สอบบัญชี,ที่ปรึกษา,การจัดการ,เศรษฐกิจการลงทุน