คสช. กับเศรษฐกิจพอเพียง (2)
โดย : ดร.ไสว บุญมา
จาก กรุงเทพธุรกิจออนไลน์
หลังยึดอำนาจเมื่อวันที่ 22 พฤษภาคม ที่ผ่านมา หัวหน้า คสช. พูดหลายครั้งว่าจะยึดแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงเป็นฐานของการบริหารประเทศ
ผมจึงเริ่มมั่นใจว่าคราวนี้ผู้นำคงจะมิได้พูดแต่ปาก หากจะทำจริง เมื่อวันศุกร์ที่ผ่านมา ผมได้เสนอให้ก่อตั้ง “ศูนย์ปฏิบัติภูมิปัญญาชาติไทย” ซึ่งอาจใช้สนามกอล์ฟในค่ายอดิศร สระบุรี นำร่อง และฝึกทหารเกณฑ์เพิ่มในบางด้านก่อนปลดประจำการพวกเขา อย่างไรก็ดี ยังมีข้อกังขาว่า ถ้าเราจะใช้แนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงเป็นฐานของการบริหารประเทศ เราจะต้องปรับเปลี่ยนระบบที่เราใช้อยู่ในปัจจุบันอย่างไรจึงจะได้ระบบที่วางอยู่บนฐานของเศรษฐกิจพอเพียง เนื่องจากผมไม่มีความเชี่ยวชาญทางด้านการบริหาร หากมีภูมิหลังทางด้านการพัฒนาเศรษฐกิจ จึงขอเสนอข้อคิดจากมุมมองของการพัฒนาเป็นส่วนใหญ่
โดยทั่วไปคนไทยเรารับรู้กันอยู่แล้วว่าแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงมิได้จำกัดอยู่แค่ด้านเศรษฐกิจเท่านั้น หากยังครอบคลุมไปถึงด้านอื่นอีกด้วยและมีส่วนประกอบ 5 ด้านด้วยกัน นั่นคือ ด้านคุณธรรม ด้านความรู้ ด้านความมีเหตุผล ด้านความมีภูมิคุ้มกันและด้านความพอประมาณ จากมุมมองของด้านเศรษฐกิจ ส่วนประกอบเหล่านี้มีอยู่แล้วในแนวคิดเศรษฐกิจระบบตลาดเสรีที่เราใช้กันอยู่ในปัจจุบัน ยกเว้นเรื่องความพอประมาณเพียงด้านเดียว ด้วยเหตุนี้ ในด้านเศรษฐกิจ แนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงเป็นระบบตลาดเสรีที่มีการต่อยอดออกไปให้เหมาะสมกับสังคมปัจจุบัน
คอลัมน์นี้ได้อธิบายหลายครั้งว่าระบบตลาดเสรีมีอยู่คู่กับสังคมมนุษย์มาตลอดประวัติศาสตร์เนื่องจากมันวางอยู่บนฐานอันเป็นธรรมชาติธาตุแท้ของมนุษย์เรา 2 ประการด้วยกัน นั่นคือ เราเป็นสิ่งมีชีวิตสายพันธุ์เดียวที่เมื่อมีอะไรเหลือกินเหลือใช้ก็นำมาแลกเปลี่ยนกันและเราต้องการทำสิ่งนั้นอย่างเสรี ระบบเศรษฐกิจชนิดอื่นอยู่กับสังคมมนุษย์ได้ไม่นานเพราะขัดธรรมชาติของมนุษย์ ด้วยเหตุนี้ เราจึงต้องใช้ระบบตลาดเสรีต่อไป อย่างไรก็ดี ระบบตลาดเสรีเริ่มมีปัญหาสาหัสเมื่อทรัพยากรธรรมชาติของโลกร่อยหรอลงในขณะที่จำนวนคนบนผิวโลกเพิ่มขึ้นอย่างไม่หยุดยั้งและส่วนใหญ่ถูกปลูกฝังให้ใช้ทรัพยากร หรือบริโภคเพิ่มขึ้นอย่างไม่มีที่สิ้นสุด การเดินสวนทางกันของปริมาณและการใช้ทรัพยากรเช่นนี้นำไปสู่การแย่งชิงกันจนถึงขั้นการทำสงครามดังที่เกิดขึ้นในย่านตะวันออกกลางและแอฟริกาเมื่อไม่นานมานี้ หลักเศรษฐกิจพอเพียงเสนอว่า มนุษย์เราจะแก้ปัญหาได้มากหากใช้ความพอประมาณเป็นฐานของการดำเนินชีวิต
การจะปรับเปลี่ยนระบบที่เราใช้อยู่ในปัจจุบันไปสู่ระบบที่อยู่บนฐานของเศรษฐกิจพอเพียงเราอาจเริ่มที่ส่วนประกอบ 5 ด้านดังกล่าว ผมยกด้านคุณธรรมขึ้นมาเป็นอันดับแรกเพราะเห็นว่าด้านนี้มีความสำคัญที่สุดและการขาดคุณธรรมเป็นอุปสรรคใหญ่ที่สุดของการพัฒนาและกำลังสร้างปัญหาสาหัสในสังคมไทย ทั้งที่คุณธรรมเป็นส่วนประกอบพื้นฐานของระบบตลาดเสรี แต่มีน้อยคนที่จะตระหนักรวมทั้งนักเศรษฐศาสตร์จำนวนมากด้วย ทั้งนี้คงเพราะหนังสือซึ่งนักเศรษฐศาสตร์ถือว่าเป็นต้นคิดของระบบตลาดเสรีที่อดัม สมิธ เขียนชื่อ The Wealth of Nations นั้นได้ละเรื่องคุณธรรมไว้ในฐานที่เข้าใจเนื่องจากเขาได้อธิบายไว้ในหนังสือชื่อ The Theory of Moral Sentiment แล้ว หนังสือเล่มนี้พิมพ์ออกมาก่อน The Wealth of Nations 17 ปี
การปรับเปลี่ยนด้านคุณธรรมคงทำได้สองทางด้วยกัน นั่นคือ การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมด้วยความสมัครใจของแต่ละบุคคลและการให้รางวัล หรือการลงโทษจากสังคม การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมด้วยความสมัครใจให้เป็นไปตามครรลองของสังคมย่อมเป็นยอดปรารถนา ทว่าตอนนี้เมืองไทยมีแนวโน้มไปในทางตรงข้ามซึ่งเห็นได้จากเรื่องคอร์รัปชัน หรือความฉ้อฉลที่เพิ่มขึ้นจนภาคเอกชนบ่นว่าต้องจ่ายใต้โต๊ะถึง 30% ของราคาโครงการจึงจะได้งานของภาครัฐ การจ่ายใต้โต๊ะเป็นเพียงเรื่องเดียวเกี่ยวกับความฉ้อฉลซึ่งหมายถึงการกระทำทุกอย่างทั้งในด้านที่ผิดกฎหมายและในด้านที่ไม่เหมาะสมกับจารีตประเพณีของสังคมแต่ละแห่ง
ผมไม่มีความเชี่ยวชาญพอที่จะแนะนำได้ว่ามาตรการอะไรจะใช้ลดความฉ้อฉลและเสริมสร้างคุณธรรมให้แข็งแกร่งขึ้นได้ แต่เชื่อว่าเราต้องทำให้ความฉ้อฉลลดลงอย่างมีนัยสำคัญในเวลาอันสั้น บางฝ่ายเสนอให้พ่อแม่ ผู้ปกครองและครูพาเยาวชนเข้าวัดของพุทธศาสนา แต่ผมมองว่าถ้าคนพาไม่เคยได้ทำตนให้เป็นต้นแบบที่ดีในขณะที่อยู่ในบ้าน ในโรงเรียนและในชุมชน การพาเยาวชนเข้าวัดจะเป็นการเพิ่มความสูญเปล่า เมื่อพูดถึงเรื่องต้นแบบ เราคงต้องมองต่อไปถึงการทำงานของ คสช. และผู้ที่จะมาทำหน้าที่ในด้านการปรับเปลี่ยนครั้งใหญ่ในนามของการปฏิรูปประเทศด้วย หากสมาชิกในคณะบุคคลเหล่านี้มีความฉ้อฉล หรือแม้แต่มีภาพที่ก่อให้เกิดความสงสัยว่าฉ้อฉล การปรับเปลี่ยนประเทศครั้งใหญ่จะไม่มีโอกาสสำเร็จ
นอกจากนั้น ผมมองว่าวัดนั่นแหละเป็นหนึ่งในต้นตอสำคัญของปัญหาเนื่องจากมีความฉ้อฉลจนเป็นที่ประจักษ์อย่างแจ้งชัด วัดส่วนใหญ่มุ่งไปที่การก่อสร้างทางวัตถุ พระส่วนใหญ่ไม่แตกฉานในพระไตรปิฎกหากรู้เพียงด้านการทำพิธีกรรม ซ้ำร้ายจำนวนมากยังทำผิดศีลเสียเอง ผมมองว่าถึงเวลาที่ฝ่ายพุทธศาสนาจะต้องสังคายนากันครั้งใหญ่ในทุกด้าน งานนี้ใหญ่มากและจะถูกต่อต้าน แต่ควรจะเริ่มทำกันจากวันนี้เป็นต้นไป
บางฝ่ายได้เสนอให้ลงโทษนักการเมืองและข้าราชการที่ทุจริตสถานหนักถึงขั้นประหารชีวิตและยึดทรัพย์ นอกจากนั้น ยังต้องการให้เร่งตัดสินคดีเกี่ยวกับด้านนี้และคดีจะต้องไม่มีกำหนดหมดอายุความ ข้อเสนอเหล่านี้มีความสำคัญเร่งด่วน คสช. ควรสั่งให้หยิบยกขึ้นมาทำจนเห็นผลในขณะที่ตนยังมีอำนาจเบ็ดเสร็จอยู่ในกำมือ
สำนักงานบัญชี,สำนักงานสอบบัญชี,ทำบัญชี,สอบบัญชี,ที่ปรึกษา,การจัดการ,เศรษฐกิจการลงทุน
