ทหารกับประชานิยม
โดย : ดร.ไสว บุญมา
จาก กรุงเทพธุรกิจออนไลน์
ก่อนอื่นขอทำความเข้าใจร่วมกันก่อนว่า ประชานิยมในหลักการบริหารบ้านเมืองมิใช่สิ่งเลวร้าย
ดังที่ผู้คนทั่วไปมักเข้าใจกัน ทั้งนี้เพราะเป้าหมายของการบริหารบ้านเมืองที่ถูกต้องได้แก่การยึดผลประโยชน์ของประชาชนเป็นที่ตั้งซึ่งก็คือความหมายที่แท้จริงของคำว่า “ประชานิยม” แต่ในการใช้ประชานิยมตามอุดมการณ์ทั้งผู้บริหารบ้านเมืองและประชาชนส่วนใหญ่จะต้องเข้าใจว่าโลกใบนี้ไม่มีของเปล่า นั่นหมายความว่า นอกจากจะมีประโยชน์ต่อประชาชนอย่างแท้จริงแล้ว นโยบายและมาตรการที่รัฐบาลต้องการนำมาใช้และมีรายจ่ายเกิดขึ้นจะต้องมีรายได้สำหรับสนับสนุนเพียงพอ
ในปัจจุบันนี้ ผู้คนโดยทั่วไปเข้าใจกันว่านโยบายและมาตรการประชานิยมนั้นเลวร้ายเนื่องจากผู้นำมาใช้ได้บิดเบือนเป้าหมายและขาดวินัยในด้านการเงิน การบิดเบือนสำคัญได้แก่ความต้องการใช้นโยบายและมาตรการต่าง ๆ เพื่อสร้างความนิยมในตัวผู้บริหารบ้านเมืองเป็นหลัก ส่วนทางด้านค่าใช้จ่าย หากรายได้ไม่เพียงพอก็ปิดงบประมาณด้วยการกู้ยืมซึ่งอาจจากทั้งแหล่งภายนอกและภายในประเทศ หรือไม่ก็ใช้เงินสำรองของชาติ ร้ายยิ่งกว่านั้น อาจมีการปิดงบประมาณด้วยการพิมพ์ธนบัตรจำนวนมหาศาลเพิ่มขึ้น
อนึ่ง อาจเป็นที่รับรู้กันอยู่แล้วว่า นโยบายและมาตรการประชานิยมมีลักษณะเป็นยาเสพติด นั่นคือ เมื่อเริ่มแล้วมักเลิกยากเนื่องจากผู้ได้ประโยชน์คัดค้านแบบหัวชนฝาไม่ว่ารัฐบาลจะมาจากการเลือกตั้งโดยประชาชน หรือเป็นรัฐบาลเผด็จการทหาร นอกจากนั้น ผู้ที่ยังไม่ได้ประโยชน์ก็มักกดดันรัฐบาลให้ออกมาตรการหรือนโยบายที่พวกตนได้ประโยชน์ด้วย
การใช้ประชานิยมชนิดเลวร้ายที่คนไทยมักได้ยินเป็นเรื่องของอาร์เจนตินาแม้จะไม่รู้แน่นอนว่ามันมีความเป็นมาอย่างไรก็ตาม รัฐบาลอาร์เจนตินาใช้ประชานิยมเลวร้ายครั้งแรกเมื่อ 98 ปีที่แล้วหลังผู้สมัครเป็นประธานาธิบดีชนะการเลือกตั้งด้วยการให้คำมั่นสัญญาว่าจะใช้นโยบายในแนวนั้นเพื่อผลประโยชน์ของประชาชนส่วนใหญ่อย่างแท้จริง หลังจากนั้น ไม่ว่ารัฐบาลจะมาจากการเลือกตั้ง หรือจากทหารซึ่งยึดอำนาจจากรัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้งเป็นครั้งคราว การใช้นโยบายประชานิยมก็เลิกไม่ได้ ซ้ำร้ายมันกลับเพิ่มความเข้มข้นขึ้นเพราะผู้นำรัฐบาลทั้งที่เป็นทหารและไม่เป็นทหารต้องการสร้างความนิยมในตัวเองจากประชาชน อาร์เจนตินาล้มละลายหลังใช้นโยบายในแนวนั้นอยู่ 40 ปีอันเป็นยุคของประธานาธิบดีฮวน เปโรน ซึ่งเป็นนายทหารเก่า เขาถูกขับไล่ออกไปอยู่นอกประเทศ 18 ปีก่อนที่ประชาชนจะเรียกร้องให้กลับมาแก้ปัญหาของประเทศ แต่หลังล้มละลายครั้งนั้น อาร์เจนตินาป่วยจนเกินเยียวยาและก็ป่วยเรื่อยมาจนถึงทุกวันนี้
ประเทศที่น่าสนใจในด้านการใช้นโยบายประชานิยมไม่ต่ำกว่าอาร์เจนตินาได้แก่เวเนซุเอลาซึ่งต่างกับอาร์เจนตินา 2 ด้านด้วยกัน นั่นคือ เวเนซุเอลามีน้ำมันปิโตรเลียมปริมาณมหาศาลและมีรัฐบาลเผด็จการทหารติดต่อกันเป็นเวลานาน เวเนซุเอลามีรายได้มหาศาลจากการขายน้ำมันมาราว 100 ปี และในขณะนี้ก็ยังมีน้ำมันดิบในดินที่ยังไม่ได้สูบขึ้นมาใช้ในปริมาณมากที่สุดในโลก แต่แทนที่จะร่ำรวย หรือพัฒนาก้าวหน้าไปอย่างมั่นคง เวเนซุเอลากลับล้มลุกคลุกคลานมานานกว่าอาร์เจนตินาเสียอีก สาเหตุใหญ่ที่ทำให้เกิดภาวะเช่นนั้นได้แก่การใช้รายได้จากการขายน้ำมันอย่างสุรุ่ยสุร่ายเพื่อสนับสนุนนโยบายประชานิยม นโยบายหลายอย่างมีเป้าหมายให้นายทหารได้รับประโยชน์โดยตรง นายทหารได้รับการดูแลเป็นพิเศษทั้งในด้านสวัสดิการและด้านเงินเดือนประจำ ยิ่งกว่านั้น ในช่วงที่ทหารยังเป็นผู้บริหารประเทศ กองทัพเวเนซุเอลามีอัตรานายพลต่อจำนวนทหารสูงที่สุดในโลก
ที่นำเรื่องทหารกับประชานิยมมาเล่าเพราะบ้านเรากำลังตกอยู่ในภาวะที่มีทหารบริหารประเทศและมีความกดดันจากหลายฝ่ายให้เพิ่มนโยบายประชานิยมชนิดเลวร้ายเข้าไปอีกทั้งที่ส่วนที่มีอยู่ก่อนแล้วน่าจะยกเลิกไปเสียให้หมด นอกจากนั้น กองทัพไทยในช่วงนี้มีลักษณะไม่ต่างกับกองทัพเวเนซุเอลาในสมัยก่อนมากนักทั้งในแง่ที่มีอัตรานายพลในระดับสูงที่สุดในโลกและมีสวัสดิการให้แก่นายทหารสูงมากเมื่อเทียบกับสวัสดิการของข้าราชการในระดับเดียวกันในหน่วยงานอื่น จริงอยู่งานของทหารมีการเสี่ยงชีวิตสูงกว่า แต่มันเป็นงานที่นายทหารเลือกทำด้วยความสมัครใจ
คอลัมน์นี้ประจำวันที่ 13 มิถุนายนที่ผ่านมาเสนอให้พิจารณาใช้ที่ดินทหารก่อตั้งศูนย์ปฏิบัติภูมิปัญญาชาติไทยซึ่งได้แก่การดำเนินชีวิตตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง และได้เสนอให้พิจารณาใช้สนามกอล์ฟในค่ายอดิศร สระบุรี เป็นสถานที่ทำศูนย์นำร่อง การเสนอเช่นนั้นมีปัจจัยหลายอย่างประกอบกัน อาทิเช่น ทหารมีที่ดินในครอบครองจำนวนมากนอกเหนือจากที่ใช้เป็นสำนักงาน ฐานทัพ โรงเรียนและศูนย์ฝึก สนามกอล์ฟเป็นสวัสดิการที่หน่วยราชการอื่นไม่มียกเว้นในกรณีของกรมชลประทาน ทหารเป็นหน่วยงานที่ยึดปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงเป็นที่ประจักษ์ ทหารเป็นหน่วยงานที่มีวินัยนำหน้าและทหารมีน้ำใจนักกีฬาและกล้าที่จะออกมาเป็นผู้นำในยามชาติตกอยู่ในภาวะคับขัน
นายทหารอาจลดสวัสดิการบางด้านของตนเองลงเพื่อให้เสมอกับข้าราชการในหน่วยงานอื่นซึ่งโดยทั่วไปไม่มีสนามกอล์ฟและไม่ใช้เวลาราชการในตอนบ่ายออกไปเล่นกอล์ฟสัปดาห์ละครั้ง สวัสดิการบางอย่างที่ต่างกับของหน่วยราชการอื่นก็อาจมองได้ว่าเป็นประชานิยม ฉะนั้น จึงเป็นสิ่งที่ควรยกขึ้นมาพิจารณาถ้ารัฐบาลจะมีมาตรการลดประชานิยมอย่างจริงจังต่อไป
สำนักงานบัญชี,สำนักงานสอบบัญชี,ทำบัญชี,สอบบัญชี,ที่ปรึกษา,การจัดการ,เศรษฐกิจการลงทุน
