จาก โพสต์ทูเดย์
โดย...จารุพันธ์ จิระรัชนิรมย์
คนเรามักจะเลือกในสิ่งที่ดีที่สุดให้ตัวเองเสมอ แต่หลายครั้งสิ่งที่ดีที่สุดก็ไม่ได้อยู่ตรงหน้าในเวลาที่เราต้องการ เช่นเดียวกับงาน เมื่อเราเริ่มต้นหางานใหม่ๆ งานที่ใช่ งานที่ชอบอาจจะยังไม่ได้เปิดรับคน ซึ่งหลายคนก็เลือกที่จะยอมเตะฝุ่นต่อไป เพื่อรอจนกว่าจะเจองานที่ใช่ และจากเหตุผลนี้เอง ทำให้ประเทศไทยต้องประสบปัญหา น่าปวดหัว ขาดแคลนแรงงานจากเหตุผลที่คนไทยเลือกงาน จนในหลายสาขาอาชีพจำต้องหันหาแรงงานต่างชาติมาทดแทน
นอกจากนั้นยังมีปัจจัยปลายปีนี้ไทยจะเข้าสู่ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน หรือเออีซี ที่จะเกิดการหมุนเวียนของทุน แรงงานได้เสรีมากขึ้น โดยรายงานจากธนาคารกรุงเทพแจ้งว่า แรงงานที่ได้รับอนุญาตให้ไปทำงานต่างประเทศในเดือน ก.พ. 2558 เพิ่มขึ้น 3.4% หรือ 3,968 คน แต่ถ้ามองย้อนหลัง 5 เดือน แรงงานไทยไปทำงานอาเซียนลดลง 18.2% หรือ 1,419 คน
สุธิดา กาญจนกันติกุล ผู้จัดการฝ่ายการตลาด บริษัท แมนพาวเวอร์กรุ๊ป ประเทศไทย ระบุว่า จากตัวเลขเดือน ก.พ. กำลังแรงงานไทยมีอยู่ 38 ล้านคน ว่างงาน 4 แสนคน คิดเป็น 1.06% ของกำลังแรงงานทั้งหมด เพิ่มขึ้นจากช่วงเดียวกันของปีก่อนที่มียอดว่างงาน 2 แสนคน แม้ว่าปีนี้เศรษฐกิจจะดีขึ้น บริษัทต่างๆ ลงทุนเพิ่ม ต้องการบุคลากรมากขึ้น น่าจะช่วยให้อัตราการว่างงานลดลงได้ แต่จะลดได้จริงหรือเพิ่มขึ้นกว่าเดิมอีก ก็ขึ้นอยู่กับคนสมัครงานด้วยว่าจะเลือกงานมากแค่ไหน
ปัญหาการเลือกงานนั้น ถือเป็นเรื่องใหญ่สุดที่ทำให้คนไทยเตะฝุ่น นี่ไม่ใช่ปัญหาที่เพิ่งเกิดในปีนี้ แต่จากประสบการณ์ของบริษัทจัดหางานพบว่า คนไทยมีพฤติกรรมเลือกงานฝังรากลึกอยู่ในวัฒนธรรมมานานมากแล้ว และมีแนวโน้มรุนแรงขึ้นเรื่อยๆ อาชีพที่คนไทยไม่ยอมทำอันดับแรกๆ คือ อาชีพ 3D ได้แก่ Difficult (งานหนัก) Dirty (งานสกปรก) และ Dangerous (งานอันตราย)
เช่น ก่อสร้าง ประมง เกษตร ปศุสัตว์ โรงสี โรงน้ำแข็ง เหมืองแร่ งานใต้น้ำ งานในป่าลึก คนทำความสะอาด ซึ่งจะเห็นได้ว่าหากไปตามห้างสรรพสินค้าต่างๆ เวลานี้คนทำงานระดับล่างด้านนี้ล้วนไม่ใช่คนไทยทั้งสิ้น เพราะนายจ้างต้องไปหาแรงงานต่างชาติมาทดแทน
ไม่เพียงแต่งานระดับล่างที่กล่าวมา แม้แต่งานขายทางโทรศัพท์ พนักงานขายหน้าร้าน พนักงานประจำแผนกเครื่องสำอาง งานด้านบริการหลังการขาย ก็เป็นอีกกลุ่มที่หาคนไทยสมัครทำงานยากมาก ทั้งที่หลายบริษัทต้องการคนทำงานกลุ่มนี้สูงมาก เพราะการขยายตัวของกลุ่มค้าปลีก สินค้านำเข้าจากต่างประเทศประเภทสินค้าแฟชั่น สุขภาพ และความงาม อย่างไรก็ตามอาชีพเหล่านี้ยังจำเป็นต้องอาศัยคนไทยทำงานอยู่ ใช้แรงงานต่างชาติทดแทนไม่ได้ ซึ่งวิธีแก้ปัญหาก็คือ บริษัทจะจัดหาแรงงานที่อยู่ในระบบของแมนพาวเวอร์อยู่แล้วไปทำงานให้
นอกจากงานระดับล่างแล้ว งานระดับผู้บริหาร งานด้านไอที งานบริการ งานลูกค้าสัมพันธ์เป็นอีกกลุ่มที่ต่างชาติสามารถเข้ามาทำงานทดแทนคนไทยได้ โดยเฉพาะชาวต่างชาติที่พูดภาษาอังกฤษและภาษาอาเซียนได้ กลุ่มคนจากฟิลิปปินส์ มาเลเซีย และสิงคโปร์ มีโอกาสสูงสุดที่จะเข้ามาทำงานแทน เพราะแรงงานมีทักษะสูง พูดภาษาอังกฤษได้ดี และมีความชำนาญตรงกับบางสายงานที่ต้องการทักษะเฉพาะแต่เป็นทักษะที่ขาดแคลนในไทย เช่น งานไอที และงานบริการ โดยเฉพาะในอุตสาหกรรมโรงแรม
“บางอาชีพที่คนไทยมีคุณสมบัติครบตามความต้องการหาได้ยาก เช่น งานไอทีที่เกี่ยวข้องกับความปลอดภัย งานไอทีที่เกี่ยวกับระบบสาธารณูปโภค บริษัทจัดหางานก็ต้องไปค้นหาแรงงานจากประเทศอื่นที่เชี่ยวชาญเรื่องนี้อยู่แล้วมาทำแทน ส่วนใหญ่จะมาจากสิงคโปร์ เพราะนายจ้างไทยนิยมเลือกคนอาเซียนด้วยกันมาทำงานก่อน เนื่องจากวัฒนธรรมการทำงานใกล้เคียงกัน” สุธิดา กล่าว
เมื่อวิเคราะห์ระดับอายุของคนที่เลือกงานสูงที่สุดคือ กลุ่มเจนวาย อายุ 22-25 ปี ที่เพิ่งจบการศึกษาหรือมีประสบการณ์ทำงานแค่ 1-2 ปี ซึ่งคาดหวังด้านอาชีพที่ตนเองจบมาหรือสนใจ แต่ภาวะตลาดแรงงานปัจจุบันมีอุปสงค์และอุปทานไม่สอดคล้องกัน ทำให้คนกลุ่มนี้ตกงาน เพราะเลือกงาน เมื่อไม่ได้ดั่งใจ ขอมีสถานภาพไม่มีงานทำแทนมีงานประจำที่ไม่ตรงสายงานดีกว่า
หากเป็นไปได้ก็อยากให้คนไทยปลูกฝังค่านิยมกันใหม่เป็นคนไทยไม่เลือกงาน เพราะหากคนไทยยังมีพฤติกรรมเลือกงานมาก ไม่ถูกใจไม่ตรงกับที่ชอบก็ตัดสินใจไม่ทำ ยอมตกงานต่อไป เมื่อเปิดเสรีประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน การเคลื่อนย้ายแรงงานระหว่างประเทศสะดวกขึ้น งานต่างๆ ก็อาจจะไม่ตกอยู่กับคนไทย ไปตกอยู่กับชาวต่างชาติแทน เพราะบริษัทต่างๆ พยายามค้นหาคนไทยแล้ว แต่ก็ไม่ได้รับการตอบสนองใดๆ
สุธิดา กล่าวว่า คนรุ่นใหม่ที่เพิ่งจบมาจำเป็นต้องสร้างประสบการณ์ก่อน หากต้องการจะไปทำงานระดับนานาชาติ งานที่ดีขึ้นในอนาคต ต้องสร้างคุณค่าของตัวเองด้วยการพัฒนาทักษะหลักและรอง โดยเฉพาะทักษะด้านภาษาและไอที แทนที่จะเลือกงาน ก็ควรจะลองทำงานที่มีอยู่ในตลาดก่อนเพื่อให้มีประสบการณ์ 3-5 ปี แม้ว่าจะไม่ตรงกับที่ตัวเองชอบก็ตาม เพราะท้ายที่สุดแล้วเมื่อไปสมัครงานที่ชอบ บริษัทนายจ้างที่กำลังพิจารณาหาคน ก็จะเลือกคนมีประสบการณ์ทำงานก่อนคนไม่มีประสบการณ์ ในอัตราเงินเดือนที่ให้เท่าๆ กัน
สำหรับช่วงที่ผ่านมา แมนพาวเวอร์ก็พยายามเดินกลยุทธ์เพื่อหาคนมาทำงานที่หาคนยากอย่างต่อเนื่อง เช่น งานขาย ซึ่งหลายคนอาจไม่อยากทำเพราะคิดว่าไม่ถนัด และไม่มีสถาบันการศึกษาไหนที่เปิดสอนหลักสูตรการขายโดยเฉพาะ กลุ่มที่สามารถทำงานทดแทนในสายงานขายได้คือ กลุ่มที่เรียนจบด้านสังคมศาสตร์ นิเทศศาสตร์ รัฐศาสตร์ และมนุษยศาสตร์ เพราะเมื่อจบออกมาแล้วกลุ่มนี้สามารถพัฒนาตัวเองเพิ่มได้
นพวรรณ จุลกนิษฐ กรรมการผู้จัดการ บริษัท จัดหางาน จ๊อบส์ ดีบี (ประเทศไทย) มองว่า คนส่วนหนึ่งมีค่านิยมรวยทางลัด ไม่อยากทำงานหนัก อยากใช้ชีวิตสบายๆ สะท้อนได้จากตามแผงหนังสือทุกวันนี้ ที่มีหนังสือแนะนำรวยทางลัดออกมาตอบสนองเต็มไปหมด มีทั้งมุ่งรวยด้วยการเล่นหุ้น หรือการไปทำธุรกิจส่วนตัวเอง เป็นอุปสรรคสำคัญต่อการดึงแรงงานใหม่เข้าสู่ตลาด บริษัทต่างๆ เหนื่อยกับการหาคนมากขึ้น
การหาแรงงานจากต่างชาติมาทดแทนเป็นทางเลือกหนึ่ง แต่หากเป็นไปได้บริษัทต่างๆ ก็ยังต้องการแรงงานไทยเป็นอันดับแรก เพราะวัฒนธรรมองค์กรไทยอาจไม่เหมาะกับแรงงานต่างชาติ และลูกค้าบริษัทก็เป็นคนไทย หากใช้คนไทยทำงานติดต่อด้วยจะเหมาะมากกว่า ประกอบกับมีอุปสรรคจากกระบวนการจ้างพนักงานต่างชาติมาทำงาน ต้องขออนุญาตซับซ้อน และต่างชาติอาจไม่เข้าใจวัฒนธรรมคนไทย ส่วนงานที่ต้องหาแรงงานต่างชาติมาทดแทนแน่นอนแล้วคืองานระดับล่างที่เป็นงานเสี่ยงอันตราย งานที่ต้องสกปรก เลอะเทอะ เพราะคนไทยไม่ชอบทำงานเหล่านี้
แม้ว่าความต้องการแรงงานของบริษัทต่างๆ จะมากเพราะต้องการขยายธุรกิจเวลานี้ จนคนไทยอาจจะรู้สึกว่างานมากจนเลือกได้ แต่ถ้าคนไทยยังมีพฤติกรรมเลือกมากต่อไป ในอนาคตที่ไทยเข้าสู่เออีซีเต็มรูปแบบ เปิดเสรีด้านอาชีพกันแบบเต็มที่ ก็น่ากลัวว่าคนไทยจะไม่ใช่เป็นฝ่ายเลือกได้อีกต่อไป แต่เป็นฝ่ายถูกเลือกแทน ซึ่งถ้าความสามารถมีน้อย เช่น อ่อนด้อยเรื่องภาษา และด้านไอที แต่ยังเลือกงานมาก ก็เตรียมตัวตกงานกันได้เลย หรือถ้าคิดว่ามีดีในตัวมากพอ ไม่ของ้อบริษัท อยากตั้งต้นทำธุรกิจเอง ก็จงอย่ารอช้า เดินหน้าทำอย่างขยันขันแข็ง เพราะการทำกิจการเอง ต้องลงทุนทั้งเงิน เวลา ความอดทนที่สูง และมีีแค่่น้อยรายที่สำเร็จได้
งานนี้จึงเหมาะกับคำพังเพยที่ว่า เลือกนักมักได้แร่ หากยังเลือกต่อไปก็เตะฝุ่นกัน...กระจาย
สำนักงานบัญชี,สำนักงานสอบบัญชี,ทำบัญชี,สอบบัญชี,ที่ปรึกษา,การจัดการ,เศรษฐกิจการลงทุน
