จาก โพสต์ทูเดย์

วงเสวนาคณะอนุกรรมการสิทธฺมนุษยชนแห่งชาติ รุมประณามตั้งข้าราชการมหาดไทย ชี้เป็นการสร้างวงจรอุบาทว์ ด้าน พล.อ.สมเจตน์แนะควรมีหน่วยงานเฝ้าระวังการแต่งตั้งข้าราชการโดยเฉพาะ

โดย....ธนวัฒน์ เพ็ชรล่อเหลียน

มติคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 10 ส.ค. เห็นชอบให้ มงคล สุระสัจจะ ดำรงตำแหน่งปลัดกระทรวงมหาดไทย (มท.) แทน มานิต วัฒนเสน ที่เกษียณอายุราชการ ท่ามกลางความเคลือบแคลงของสังคม เนื่องจากตามลำดับอาวุโสแล้ว “มงคล” อยู่ลำดับที่ 54 และหากย้อนกลับไป 2 ปีก่อน เขาคนนี้ดำรงตำแหน่งในอัตราผู้ว่าราชการจังหวัดเท่านั้น

ก้อนอิฐจำนวนมากพุ่งเป้าไปยัง “การบริหารงานบุคคล” ภายใต้การกำกับดูแลของพรรคภูมิใจไทย และถึงแม้เวลาจะล่วงเลยมาแล้ว 1 เดือน แต่ระดับความร้อนแรงกลับยังไม่ลดลง

ในวงถกเรื่อง “แต่งตั้งข้าราชการไม่เป็นธรรม เป็นปัญหาสำคัญของชาติ” ซึ่งจัดขึ้นโดย คณะอนุกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ ด้านสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมือง มีหลากหลายความเห็นวิพากษ์ “กระทรวงคลองหลอด” อย่างระงม

อดีตปลัดกระทรวงมหาดไทย อย่าง พงศ์โพยม วาศภูติ สะท้อนปัญหาว่า สิ่งที่มหาดไทยประสบอยู่คือการบริหารงานบุคคลการแต่งตั้งโยกย้าย เช่น กรณีปลัดกระทรวงฯ ที่ใช้เวลาเพียง 2 ปี ก้าวข้ามจากผู้ว่าฯ ขึ้นถึงตำแหน่งปลัด หรือความพยายามจะตั้งรองผู้ว่าฯ ซึ่งอยู่ในตำแหน่งเพียง 1 ปี ขึ้นมาเป็นผู้ว่าฯ ในจังหวัดใหญ่ เช่น นนทบุรี หรือสมุทรปราการ นั่นเป็นสิ่งที่กระทบต่อประชาชน และจะเกิด ผลร้ายกับบ้านเมือง

“นักการเมืองพยายามแสดงอำนาจให้ข้าราชการเห็นว่าควรเข้ามาเป็นพวก สิ่งที่น่ากลัวในขณะนี้คือการตอบแทนที่นอกเหนือจากหลักเกณฑ์”พงศ์โพยมระบุ

นพ.นิรันดร์ พิทักษ์วัชระ กรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ บอกว่า รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทยจำเป็นต้องอธิบายให้สังคมเข้าใจว่า บุคคลลำดับที่ 54 ดีอย่างไร และต้องตอบให้ได้ว่าอีก 53 ลำดับไม่ดีตรงไหน มิเช่นนั้นจะเข้าข่ายปฏิบัติหน้าที่โดยมิชอบ และควรแสดงความรับผิดชอบด้วย

เนื่องการการแต่งตั้งที่ไม่เป็นธรรมจะไป ละเมิดสิทธิใน 2 ส่วน คือ 1.สิทธิและศักดิ์ศรีของราชการ 2.สิทธิของประชาชน โดยข้าราชการที่มากจากการแต่งตั้งโดยมิชอบจะมองไม่เห็นหัวประชาชน ทำงานตอบแทนเฉพาะนักการเมือง กลายเป็นวงจรอุบาทว์ที่ต้องรีบตัดทิ้ง

ด้าน พล.อ.สมเจตน์ บุญถนอม อดีตหัวหน้าสำนักงานเลขาธิการคณะมนตรีความมั่นคงแห่ง ชาติ (คมช.) เห็นว่า การ โยกย้ายในกระทรวงมหาดไทย 2 ครั้งหลังนับเป็นความล้มเหลวอย่างยิ่ง และเสนอว่าถึงแม้ข้าราชการจะไม่สามารถตัดความสัมพันธ์กับฝ่ายการเมืองได้ ก็ควรมีระบบคานอำนาจระหว่างกัน เช่น แต่ละหน่วยงานควรมีองค์กรเฝ้าระวังติดตามการแต่งตั้งข้าราชการขึ้นโดยเฉพาะ

ส่วนนักวิชาการอาวุโส ปราโมทย์ นาครทรรพ ถอดรหัสระบบราชการไทยว่า เป็นลัทธิเอาอย่างตะวันตก แต่มีข้อแตกต่างที่ “เส้นแบ่ง” ระหว่างข้าราชการกับนักการเมือง เพราะของตะวันตกแบ่งกันชัดเจน มีความเป็นอิสระ เช่น ตำรวจสามารถจับประธานาธิบดีได้ ซึ่งจะทำให้ระบอบประชาธิปไตยแข็งแรง ส่วนประเทศไทยหากข้าราชการ โดยเฉพาะกระทรวงมหาดไทยอยู่ภายใต้นักการเมือง ก็อย่าหวังจะปฏิรูปประเทศได้แม้จะมี นพ.ประเวศ (วสี) หรือนายอนันต์ (ปันยารชุน) อีกสัก 20 คน

สำหรับสาเหตุที่ฝ่ายการเมืองกับข้าราชการแยกจากการไม่ได้ เนื่องจาก 1.แต่งตั้งไม่เป็นไปตามกฎหมาย 2.การให้คุณให้โทษไม่เป็นตามหลักราชการ 3.การให้รางวัลนอกระบบ อย่างไรก็ตามเชื่อว่าหากนักการเมืองไม่ได้รับความร่วมมือจากข้าราชการ ก็จะไม่มีวันคอรัปชั่นได้

สอดคล้องกับความเห็นของ อุดร ตันติสุนทร ประธานเครือข่ายธรรมาภิบาล ที่ว่า ท่าทีนิ่งเฉยของรัฐบาลต่อเสียงวิพากษ์วิจารณ์เรื่องแต่งตั้งข้าราชการโดยมิ ชอบ ถือว่ารัฐบาลใช้อำนาจขัดต่อกฎหมายและไม่ตรงตามที่เคยแถลงนโยบายไว้ เชื่อว่าความไม่ชอบธรรมที่เกิดขึ้น เป็นต้นเหตุของปัญหาคอรัปชั่นอื่นๆ

ขณะที่ พล.ต.อ.วิสุทธิ์ กิตติวัฒน์ นายกสมาคมตำรวจ วิเคราะห์ว่า เหตุที่รัฐบาลนิ่งเฉยเนื่องจากเป็นผู้ได้ประโยชน์ โดยปัจจุบันมีความเปลี่ยนแปลงไปมาก จากการวิ่งเต้นฝากฝังให้ข้อมูลกลายเป็นใช้เงินซื้อขายตำแหน่ง นั่นเพราะสังคมไทยยังเคารพนับถือผู้มีตำแหน่งใหญ่โตโดยไม่สนใจว่าจะมีที่มา ถูกต้องหรือไม่ ทั้งนี้การแต่งตั้งที่ไม่เป็นธรรมจะก่อให้เกิดอาการเหลิงอำนาจ นำไปสู่การคุกคามสิทธิเสรีภาพประชาชนและแสวงหาผลประโยชน์ จนภาพลักษณ์ขององค์กรต้องเสียหาย

โดยท้ายที่สุดวงถกแห่งนี้มีข้อเสนอถึง อภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ นายกรัฐมนตรี 3 ข้อ คือ 1.ให้รัฐบาลรักษาไว้ซึ่งหลักธรรมาภิบาล 2.ให้รัฐบาลเปิดเผยข้อมูลว่าหน่วยราชการดำเนินการอย่างไรเกี่ยวกับการแต่ง ตั้งในตำแหน่งต่างๆ ตามพระราชบัญญัติเปิดเผยข้อมูลข่าวสาร 3.ขอให้ผู้เสียหายและสมาคมราชการต่างๆ สื่อมวลชน องค์กรภาคประชาชน เรียกร้องต่อไปอย่างไม่หยุดยั้ง จนกว่ารัฐบาลจะยอมคืนความยุติธรรมและความถูกต้องให้กับข้าราชการและระบบข้า ราชการ