จาก กรุงเทพธุรกิจออนไลน์

ดร.โสภณ พรโชคชัย

ทุกคนเท่าเทียมกัน ทำให้เห็นถึงศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ ไม่ใช่อยู่อย่างแบ่งชั้นวรรณะ  

หลายคนเห็นประเทศตะวันตกเจริญกว่าไทย ก็บอกว่าเพราะมันเป็นปีศาจเศรษฐกิจ เป็นจักรวรรดินิยมที่สะสมทรัพย์มาจากการขูดเลือดเนื้อของประเทศตะวันออกในศตวรรษก่อน แต่แท้จริงแล้ว สังคมตะวันตกที่เจริญมากก็เพราะการมีวิญญูชนจำนวนมากกว่าต่างหาก และที่เข้าใจผิดร้ายแรงไปกว่านั้นก็คือ การมองว่าสังคมตะวันตกเลวร้ายทางศีลธรรมโดยมักดูจากภาพยนตร์แนวอาชญากรรมของฮอลลีวูดมากกว่าจะเข้าใจสภาพที่เป็นจริงว่าโดยเฉลี่ยแล้ว สังคมตะวันตกสงบสุขกว่าและมีอาชญากรรมน้อยกว่าสังคมไทย นี่เป็นสาเหตุหนึ่งที่ ทำไมคนไทยที่ไปอยู่ในประเทศตะวันตกนานๆ ส่วนมากไม่กลับหวลมาใช้ชีวิตบั้นปลายในแผ่นดินเกิด  

แต่ก็มีบางส่วนที่กลับมาตายบ้านเกิด อาจเพราะล้มเหลวจากบางสิ่ง หรืออาจมีสำนึกรักบ้านเกิด เพราะปกติคนไปอยู่เมืองนอกมากว่าค่อนชีวิตจะมีใจผูกพันกับเมืองนอกไม่น้อย คงได้แค่คิดไปเยี่ยมบ้านเกิด ยิ่งลูกหลานที่เกิดในประเทศตะวันตกยิ่งไม่ต้องพูดถึง คงแทบไม่มีใครกลับมาอยู่เมืองไทยแน่นอน  

คนไทยในนิวยอร์กคนหนึ่งบอกว่าอยู่ที่นี่ดีกว่าเมืองไทย เพราะทุกคนเท่าเทียมกัน ทำให้เห็นถึงศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ ไม่ใช่อยู่อย่างแบ่งชั้นวรรณะแบบในประเทศไทย โดยนัยนี้ เมืองไทยเราเจริญไม่ได้มาก ไม่ใช่เพราะคุณภาพคนไม่ดี แต่เป็นเพราะมีพวกนายทุน ขุนศึก ศักดินา ใหญ่คับฟ้า คนดีมีความสามารถอยู่ไม่ได้ ทุกอย่างขึ้นอยู่กับ “ดวง” ซึ่งไม่ใช่แปลว่าดวงดีหรือไม่ดี แต่เป็นคำย่อมาจาก “เด็กใคร วิ่งหรือไม่ และเงินถึงไหม” นั่นเอง  

คนไทยอีกคนที่ทำงานร้านอาหารไทยในเมืองเล็กๆ ของรัฐออริกอน บอกว่า ที่นี่มีความสงบสุขและปลอดภัยสูงมากต่างจากเมืองไทยมากมาย แต่ที่เราคนไทยในประเทศไม่รู้สึกรู้สาอะไรมาก ก็เพราะเราเคยชินกับสภาพแวดล้อมแบบไทยๆ นั่นเอง และสหรัฐอเมริกามีรายได้ประชาชาติต่อหัวสูงกว่าไทยถึง 5 เท่า สังคมมีความเป็นอยู่ที่เพียงพอ-พอเพียง (ไม่ใช่แค่ทำใจพอเพียง)  

อีกจุดคือ เกาะแมนฮัตตัน อันแสนสับสนและดูมีภัย “ไอ้มืด” อยู่ทั่วไป (ตามหนังฮอลลีวูด) แต่กลับปรากฏว่าเด็กนักเรียนที่นั่นถูกสอนให้โกหกไม่เป็น ใครเป็นคนโกหกก็จะถือถูกตราหน้าเสียผู้เสียคนไปเลย เด็กก็ไม่โกหก การเป็นคนโกหกพกลม จึงเป็นเรื่องเสื่อมเสียศักดิ์ศรีเป็นอย่างยิ่ง แต่เมืองไทยเราสอนให้ “รู้รักษาตัวรอดเป็นยอดดี” เพราะชีวิตไทยๆ มันเสี่ยงเหลือเกินกับผู้มีอิทธิพลตั้งแต่สมัยศักดินา นายทุน ขุนศึก ฯลฯ  

สิ่งหนึ่งที่พ่อแม่มักพร่ำสอนกรอกหูลูกก็คือ “ทำตัวให้พ่อแม่ชื่นใจ ภาคภูมิใจนะลูก” ลูกเด็กเล็กแดง ถูกปลูกฝังให้เป็นพลเมืองดีของสังคม ไม่ขี้ขโมย ไม่เอาสมบัติของส่วนรวมมาเป็นของส่วนตัว ขนาดว่าจะตกปลาในแม่น้ำลำคลองสาธารณะ หรือจะเก็บหอยนางรมตามชายหาด ก็ยังต้องได้รับใบอนุญาตและเสียค่าธรรมเนียม เพราะถือเป็นสมบัติของส่วนรวม จะถือแบบไทย ๆ ที่ “มือใครยาว สาวได้สาวเอา” ไม่ได้  

เช่นเดียวกับคติไทยๆ ที่ว่า “พูดไปสองไพเบี้ย นิ่งเสียตำลึงทอง” เราจึงเห็นการบุกรุกทำลายป่ามากมาย เช่น กรณีเขายายเที่ยงที่ พล.อ.สุรยุทธ์ จุลานนท์ องคมนตรีและอดีตนายกรัฐมนตรี ยังต้องคืนที่ดินให้หลวง แต่ขณะนี้กลับมาผู้คนบุกรุกไปซื้อตากอากาศบ้าง ทำรีสอร์ทบ้างมากมาย และไม่แต่เฉพาะที่เขายายเที่ยง ที่ดินเชิงเขาหรือบนเขาแทบทุกที่ แม้ไม่มีโฉนดถูกต้องตามกฎหมาย ก็ยังมีการจำหน่ายจ่ายโอนอ่านผิดกฎหมายแทบทุกวัน  

คุณลักษณะข้อหนึ่งของวิญญูชนก็คือการตรงต่อเวลา จะเห็นได้ว่าผู้คนในประเทศตะวันตกหรือแม้แต่วิญญูชนในโลกตะวันออกที่เจริญแล้ว เช่น ญี่ปุ่น เกาหลี สิงคโปร์ ฯลฯ ต่างให้ความสำคัญเกี่ยวกับเรื่องนี้เป็นอย่างยิ่ง คุณลักษณะข้อนี้เป็นเครื่องชี้วัดความเจริญหรือมีอารยธรรมของบุคคลในสังคม เพราะแสดงถึงการรักษาคำพูดและความซื่อสัตย์ที่เริ่มต้นจากเรื่องเล็กๆ

วิญญูชนในประเทศตะวันตกมักไม่งมงาย หรือคิดอย่างไม่เป็นวิทยาศาสตร์ แม้จะมีความเชื่อแบบโบราณเช่นเรื่องตัวเลขบ้างก็ตาม เช่น ชาวจีนไม่ชอบเลข 4 (ออกเสียงคล้ายตาย) คนญี่ปุ่นไม่ชอบเลข 9 (ออกเสียงคล้ายลำบาก) หรือฝรั่งไม่ชอบเลข 13 ก็ตาม แต่ก็ไม่ถึงขั้นงมงาย บางคนอาจบอกว่าคนที่ไม่จบปริญญาตรีในประเทศกำลังพัฒนาเช่นไทยมักงมงาย แต่คนไทยที่จบปริญญาตรีขึ้นจำนวนมากมายก็อาจงมงายยิ่งกว่า เช่น ถูกหลอกซื้อหุ้น ทำแชร์ลูกโซ่ ขายตรง หลงซื้อของตามโฆษณา รวมทั้งคนระดับดอกเตอร์ ยังหลงเปรตกู้ เป็นต้น  

เพื่อนเกาหลีผมคนหนึ่งไปเรียนจนจบปริญญาเอกและตั้งรกรากอยู่สหรัฐอเมริกา เขาบอกว่า การลงทุนที่สำคัญที่สุดก็คือการลงทุนให้การศึกษาที่ดีที่สุดให้กับลูก ไม่ใช่การลงทุนในทรัพย์สินเงินทอง เพราะในประเทศตะวันตก เขาต้องเสียภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง ภาษีมรดก โดยถือเป็นหน้าที่พลเมือง แต่ขณะที่ประเทศไทยยังไม่ยอมมี เพราะชนชั้นสูงไม่ยอม โดยนัยนี้ประเทศตะวันตกยิ่งมีประชากรที่มีคุณภาพจำนวนมากยิ่งขึ้นเรื่อยๆ กว่ากรณีประเทศไทย เช่นนี้แล้ว ประเทศของพวกเขาจึงยิ่งเจริญยิ่งๆ ขึ้น  

คุณลักษณะของประเทศตะวันตกอีกอย่างหนึ่งก็คือ การบังคับใช้กฎหมายโดยเคร่งครัดเสมอหน้ากัน ไม่ใช่กรณีประเทศไทยที่ขึ้นอยู่กับเส้น หรือลูกท่านหลานเธอ อย่างกรณี “แพรวา” เมืองไทยเรามักเอาจริงเป็นพัก ๆ เช่น การสวมหมวกกันน็อก การข้ามทางม้าลาย เป็นต้น ประเทศตะวันตกมีความสงบเรียบร้อยก็เพราะการลงโทษรุนแรง เจ้าของตึกใหญ่บนเกาะแมนฮัตตัน หรือดาราฮอลลีวูด ก็ติดคุกได้เพราะไม่เสียภาษี แต่ผู้รู้ไทยกลับคิดว่าการลงโทษรุนแรง จะทำให้อาชญากรฆ่าเจ้าทุกข์บ้าง หรือกลัวว่าจะเป็นช่องทางหากินของผู้รักษากฎหมายบ้าง และเพราะ “เส้น” จึงไม่อาจตรวจสอบผู้รักษากฎหมาย การบังคับใช้กฎหมายจึงลุ่ม ๆ ดอน ๆ ประเทศจึงพัฒนายาก  

ที่กล่าวมานี้ไม่ใช่ว่าเมืองไทยไม่ดี แต่ความจริงประการหนึ่งก็คือ คนดีมีคุณภาพอยู่ยากในสังคมไทย เพราะเราไม่ค่อยยึดถือกฎหมาย มักใช้หลักรัฐศาสตร์ปล่อยปละละเลยกันไปเรื่อย ไม่ใช้หลักนิติศาสตร์อย่างเสมอหน้ากันทุกคน คนที่ชอบอยู่เมืองไทยจึงเป็นคนที่เคยชินกับสภาพแวดล้อมลุ่มๆ ดอนๆ แบบนี้ ผู้ที่ไม่อินังขังขอก ผู้ที่หวังดีหวังพัฒนาชาติให้ดีกว่านี้ พวกไม่มีที่ไป ฯลฯ และที่ลืมไม่ได้ก็คือ พวกที่กำลังเอารัดเอาเปรียบในสังคมไทยที่ไม่อาจย้ายไปอยู่ในสังคมอารยะใดได้ เพราะเป็นที่รังเกียจและไม่มีทางทำมาหากินเช่นในประเทศไทยนี้  

เราควรหันมาพัฒนาความเป็นวิญญูชนให้คนในประเทศ ให้เกิดความสงบสุข เมื่อประเทศสงบสุข ก็มีคนไปอยู่ ไปลงทุน ไปซื้ออสังหาริมทรัพย์มากมาย เป็นแรงดึงดูดสำคัญ ทำให้ประเทศชาติเจริญขึ้นนั่นเอง  

แม้ในประเทศตะวันตกไม่มีนักบวชมาเป่ากระหม่อม ไม่มีนักเทศน์มาพร่ำสอนซ้ำๆ ซากๆ แต่เขาก็สร้างอารยชนมาพัฒนาประเทศได้มากมายโดยการยึดถือกฎหมายโดยเคร่งครัด เสมอหน้า และมีการตรวจสอบที่จริงจัง

สำนักงานบัญชี,สำนักงานสอบบัญชี,ทำบัญชี,สอบบัญชี,ที่ปรึกษา,การจัดการ,เศรษฐกิจการลงทุน