MOOC และ Education 3.0

โดย : รศ.ดร.พสุ เดชะรินทร์

จาก กรุงเทพธุรกิจออนไลน์

ท่ามกลางกระแสการปฏิรูปต่างๆ ที่กำลังพูดถึงกันอย่างมากในประเทศไทย เรื่องหนึ่งที่ได้รับความสนใจและเป็นอีกหนึ่งประเด็นสำคัญที่ต้องมีการปฏิรูป

หรือการปรับเปลี่ยนคือเรื่องของการศึกษา ซึ่งต้องถือเป็นเรื่องยากและเป็นเรื่องที่ต้องใช้เวลานาน แต่ก็เป็นรากฐานสำคัญของการพัฒนาประเทศในระยะยาว เมื่อหันไปดูในต่างประเทศเราจะพบว่าในวงการด้านการศึกษาทั่วโลกก็กำลังการเผชิญกับการเปลี่ยนแปลงเหมือนกันครับ แต่ไม่ใช่เป็นการเปลี่ยนแปลงเพื่อยกระดับหรือทำให้คุณภาพการศึกษาดีขึ้นเหมือนในประเทศไทย แต่เป็นการยกระดับหรือปรับรูปแบบและกระบวนการเรียนการสอนเสียใหม่ เพื่อก้าวสู่อีกยุคหนึ่ง สัปดาห์นี้เราลองมาดูกันนะครับว่าการศึกษาที่กำลังจะเปลี่ยนจากยุคหนึ่งสู่อีกยุคหนึ่งนั้นเป็นอย่างไร

ปัจจัยท้าทายที่สำคัญที่ส่งผลกระทบต่อการศึกษาในระดับต่างๆ (โดยเฉพาะอย่างยิ่งในระดับอุดมศึกษาขึ้นไป) คือการเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยีต่างๆ ที่ทำให้ความรู้ต่างๆ กลายเป็นสิ่งที่สามารถเรียนฟรีและหาได้ตลอดเวลาทั่วโลก รวมทั้งในด้านของพฤติกรรมของคนรุ่นใหม่ที่เปลี่ยนไป

คำคำหนึ่งที่คนในแวดวงการศึกษากำลังให้ความสนใจอย่างมากคือ MOOC (Massive Open Online Course) ที่เป็นการนำการเรียนการสอนและวิชาต่างๆ ให้ปรากฏอยู่ในสื่ออิเล็กทรอนิกส์รูปแบบใหม่ๆ ที่ผู้เรียนสามารถเข้าถึงได้ตลอดเวลา และ ทั่วโลก และจากพัฒนาการของเทคโนโลยีเหล่านี้ แทนที่การเรียนการสอนจะเป็นแบบทางเดียวหรือ One-Way ก็สามารถทำให้การเรียนการสอนสามารถมีปฏิสัมพันธ์ระหว่างผู้เรียนด้วยกัน หรือ ระหว่างผู้เรียนกับผู้สอนได้

ในอดีตเวลาเรานึกถึงการเรียนการสอนผ่านสื่ออิเล็กทรอนิกส์นั้น เราจะนึกถึงมหาวิทยาลัยเปิดที่เปิดโอกาสให้ทุกคนได้แสวงหาความรู้ แต่ปัจจุบันมหาวิทยาลัยชั้นนำของโลกจำนวนมากได้เปิดให้มี MOOC ในรูปแบบของตนเองขึ้น เพราะต่างมองว่าการเปลี่ยนแปลงที่กำลังจะเกิดขึ้นนี้จะเป็น Disruptive Change ที่สำคัญประการหนึ่ง ซึ่งไม่มีมหาวิทยาลัยไหนที่อยากจะตกขบวนการเปลี่ยนแปลงที่จะเกิดขึ้น

ท่านผู้อ่านลองเข้าไปที่ www.coursera.org ซึ่งเป็น Platform ที่อาจารย์จากมหาวิทยาลัย Stanford สร้างขึ้นและภายในนั้นจะประกอบวิชาต่างๆ ที่น่าสนใจจากมหาวิทยาลัยชั้นนำของโลก ที่เราสามารถเข้าไปเรียนหรือศึกษาหาความรู้ได้โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย หลายๆ วิชาก็มีการสอบเพื่อวัดผลด้วย หรือ จะลองเข้าไปที่ www.edx.org ซึ่งเป็นการร่วมทุนกันระหว่าง Harvard กับ MIT และมีมหาวิทยาลัยชื่อดังเข้าร่วมเป็นจำนวนมาก เพื่อนำเสนอวิชาต่างๆ ให้ผู้สนใจอยากจะเรียนวิชาดีๆ เหล่านี้จากอาจารย์ของมหาวิทยาลัยชั้นนำระดับโลก

นอกจากการนำเสนอเป็นวิชาย่อยๆ แล้ว มหาวิทยาลัยหลายแห่งก็เริ่มเปิดหลักสูตร MBA ผ่านทางช่องทาง MOOC มากขึ้น ล่าสุดทางหนังสือพิมพ์ Financial Times ของอังกฤษก็ถึงขึ้นมีการจัดอันดับหรือ ranking ของ Online MBA แล้ว หรือล่าสุดเมื่อสัปดาห์ที่แล้ว Harvard Business School ก็ประกาศจะเปิดวิชาพื้นฐานของหลักสูตร MBA ของ HBS สามวิชาได้แก่ Business Analytics, Economics for Managers และ Financial Accounting ผ่านระบบ MOOC เพื่อเปิดโอกาสให้นักศึกษาจากคณะอื่นๆ ใน Harvard ได้เรียน และในปีนี้ก็จะมีวิชาที่สอนโดยปรมาจารย์ระดับโลกอย่าง Michael E. Porter (เจ้าพ่อกลยุทธ์ในตำนาน) หรือ Clayton Christensen (บิดาของ Disruptive Innovation) เปิดให้นักศึกษาของ Harvard เรียนผ่าน MOOC

สำหรับที่จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยเองก็กำลังมีการรณรงค์และส่งเสริมให้กระบวนการเรียนการสอนปรับเข้าสู่ eduction 3.0 มากขึ้น โดยบรรดานักวิชาการได้พยายามแบ่งระบบการศึกษาเป็น 3 ยุค (คล้ายๆ กับ web) โดยยุคแรก เป็นการถ่ายทอดความรู้ทางเดียวจากผู้สอนสู่ผู้เรียน ยุคที่สอง (education 2.0) มีปฏิสัมพันธ์ระหว่างผู้เรียน ผู้สอน หรือ ระหว่างผู้เรียนด้วยกันมากขึ้น และปัจจุบันอยู่ในยุค education 3.0 ที่เนื้อหา หรือ ความรู้นั้นสามารถหาได้โดยไม่ยาก ทำให้การสอนแบบดั้งเดิมลดน้อยลง เปิดโอกาสให้ผู้เรียนได้พัฒนาทักษะในการแก้ไขปัญหา สร้างสรรค์ทางเลือกใหม่ๆ มากขึ้น ซึ่งบางท่านก็มองว่าเจ้า MOOC เองนั้นก็เป็นส่วนหนึ่งของ education 3.0 ที่จะเปิดโอกาสให้ผู้เรียนได้แสวงหาความรู้ด้วยตนเองมากขึ้น และใช้เวลาในห้องเรียนมาทำโจทย์ กรณีศึกษา แก้ไขปัญหา มากกว่า (บางท่านเรียกแนวทางนี้ว่าเป็น Flipped Learning)

ก็น่าติดตามนะครับว่าในขณะที่วงการศึกษาทั่วโลกนั้นกำลังปรับตัวให้สามารถรองรับต่อการเปลี่ยนแปลงในยุคใหม่ที่กำลังจะเกิดขึ้น แล้วการศึกษาในประเทศไทยจะไปในทิศทางใด?

สำนักงานบัญชี,สำนักงานสอบบัญชี,ทำบัญชี,สอบบัญชี,ที่ปรึกษา,การจัดการ,เศรษฐกิจการลงทุน