จากประชาชาติธุรกิจ

คอลัมน์ คิด วิเคราะห์ แยะแยะ โดย ชาย มโนภาส (คนขายของ)

"ตู้เย็น" เริ่มเป็นที่รู้จักกันว่าเป็นเครื่องใช้ไฟฟ้าประจำบ้านราว ๆ ปี 1920 ในช่วง 15 ปีแรกของการออกสู่ตลาด ยอดขายของตู้เย็นนั้นโต แต่คิดเป็นมูลค่าไม่มาก เพราะปัจจัย เช่น ราคายังสูง ผู้บริโภคยังไม่คุ้นเคย ทำให้มูลค่าตลาดยังเล็ก แต่หลังจากนั้นในช่วงปี 1935-1960 ยอดขายตู้เย็นทั่วโลกได้เติบโตขึ้นเป็นอย่างมาก เรียกว่าเป็นยุคทองการขายตู้เย็น แต่ในยุคต่อมาตลาดดูเหมือนจะอิ่มตัว ทุกบ้านเริ่มมีตู้เย็นกันหมดแล้ว การเติบโตสูง ๆ ในอดีตก็หมดไป ตลาดตู้เย็นกลายเป็นผลิตภัณฑ์ที่ขายได้ แต่ไม่ดีเหมือนแต่ก่อน

วัฏจักรทำนองนี้มีมาต่อเนื่องหลายยุคสมัย ไม่ว่าจะเป็นโทรทัศน์สีที่เริ่มในปี 1960 หรือโทรศัพท์มือถือในปี 1985 วงจรที่เติบโตในตอนต้น พุ่งขึ้นด้วยอัตราเร่งที่สูงมากในตอนกลาง และชะลอตัวลงในตอนท้าย เป็นวงจรที่ฝรั่งเขาเรียกว่า "S-Curve"

อุตสาหกรรมรถยนต์พลังงานไฟฟ้า หรือ Electric Vehicle (EV) เป็นอีกอุตสาหกรรมหนึ่ง ที่ถูกกล่าวถึงว่าอยู่ในช่วงต้นของ S-Curve ที่ตลาดกำลังเติบโต แต่ยังเป็นช่วงเริ่มต้นเท่านั้น ขนาดของมูลค่าตลาดจึงยังไม่ใหญ่มาก

ข้อมูลจากสถาบัน ZSW ของเยอรมนีระบุว่า จำนวน EV โลกในช่วงปี 2013 อยู่ที่หนึ่งแสนคัน ในปี 2014 ตลาดขยายตัว 100% ปี 2015 ขยายตัว 83% และในปี 2016 ตลาด EV คาดว่าจะขยายตัว 76% มาอยู่ที่ราว ๆ 560,000 คัน

แล้วบริษัทไหนที่ผลิต EV แล้วมียอดขายสูงสุด ? ใช่ค่ายรถยนต์ชื่อดังหรือเปล่า ? คำตอบที่ได้อาจทำให้หลายคนแปลกใจ เพราะ TESLA ซึ่งเป็นบริษัทที่ผลิตรถยนต์ราวห้าหมื่นคันในปี 2015 ซึ่งน้อยมากเมื่อเทียบกับแชมป์ระดับโลกอย่าง TOYOTA ที่ผลิตรถถึงสิบล้านคัน แต่ TESLA กลับได้เป็นแชมป์โลกในตลาดของรถไฟฟ้า (ในด้านยอดขายเป็นตัวเงิน ไม่ใช่จำนวนคัน)

จากยอดขายรถยนต์ทั่วโลกในปี 2015 ที่ราว 83 ล้านคัน เราจะเห็นได้ว่าส่วนแบ่งการตลาดของ EV ตอนนี้อยู่ที่แค่ราว 0.4% เท่านั้นเอง TESLA ประเมินว่าในปีนี้จะสามารถส่งมอบรถยนต์ได้เกือบ 1 แสนคัน หรือโตขึ้น 100% จากปี 2015

สำนักข่าวบลูมเบิร์ก รายงานว่า ภายในปี 2040 รถ EV จะมีส่วนแบ่งราว 35% ของตลาดรถยนต์ทั้งหมด ทำไมตลาด EV ถึงมีการขยายตัวที่สูงมาก ? ผมคิดว่าเป็นเพราะ หนึ่ง แรงจูงใจเรื่องสิทธิประโยชน์ทางภาษีจากรัฐบาลในหลายประเทศ อย่างเช่นที่นอร์เวย์ ซึ่งเป็นประเทศที่มีสัดส่วนของ EV มากที่สุดในโลก ราว 25% ของรถใหม่ในตลาด รัฐบาลยกเว้นภาษี VAT 25%, ค่าผ่านทาง (Toll Road) ฟรี, วิ่งเข้าเลนรถเมล์ได้ และจอดรถในตัวเมืองได้ฟรี

ประเด็นผลักดันที่สอง คือ ราคารถ EV มีแนวโน้มลดลง เนื่องจากราคาของ Lithium-ion Battery ซึ่งเป็นเหมือนหัวใจของรถยนต์ EV มีราคาลดลงจาก 1,000$ ต่อ KWH ในปี 2010 เหลือเพียง 380$ ในปี 2015 และประเด็นที่สาม คือการตื่นตัวเรื่องโลกร้อนของรัฐบาลและประชาชน ทำให้มีกฎควบคุมการปล่อยมลพิษของรถยนต์ ซึ่ง EV ไม่มีปัญหาเรื่องมลพิษของไอเสีย เพราะไม่มีเครื่องยนต์ที่ใช้จุดระเบิด

แต่ถึงกระนั้นโลกของ EV ก็ไม่ได้สวยหรูไปหมดทุกอย่าง ยังมีอีกหลายปัญหาที่ต้องแก้ไข ไม่ว่าจะเป็นเรื่องระยะทางวิ่งต่อการชาร์จไฟหนึ่งครั้ง ซึ่งในตอนนี้รถ EV ในเซ็กเมนต์ประหยัด วิ่งได้แค่ 250 กิโลเมตร เมื่อเทียบกับรถยนต์ทั่วไปที่ใช้น้ำมันตอนนี้วิ่งได้ถึง 500-600 กิโลเมตร เมื่อเติมน้ำมันเต็มถัง

นอกจากนั้นเรื่องแท่นชาร์จไฟ ก็ยังเป็นปัญหาหลักเมื่อวิ่งออกไปนอกเมือง ตอนนี้ TESLA ต้องมาลงทุนเรื่องสถานีชาร์จไฟเองเพื่อตอบสนองลูกค้า ระยะเวลาในการชาร์จก็ยังเป็นปัญหา ในตอนนี้เครื่องชาร์จแบบเร็วที่สุดจะใช้เวลาราว 30 นาที แต่ก็ยังเป็นเวลาที่ยาวนานกว่าการเติมน้ำมันเป็นอย่างมาก ซึ่งส่วนใหญ่ในปัจจุบันที่ชาร์จทั่วไปในที่สาธารณะจะเป็นแบบ 2.5 ชั่วโมง ซึ่งก็ดูเหมือนจะไม่สะดวกนัก และอีกประเด็นคือเรื่องราคา รถ EV ส่วนใหญ่ยังมีราคาสูง อย่าง BMW i8 ที่อเมริกา ขายราคา 4.9 ล้านบาท TESLA Model S ราคา 2.45 ล้านบาท หรือแบบประหยัดอย่าง Nissan Leaf ก็ตกราว 1.15 ล้านบาท เมื่อเทียบกับราคา Honda Civic ที่ 7 แสนบาท ก็ดูเหมือนว่า EV ยังเป็นรถราคาสูงอยู่

อุตสาหกรรม EV ยังคงอยู่ในช่วงเริ่มต้นของ S-Curve ดูเหมือนว่าตลาดนี้กำลังเติบโตขึ้นเรื่อย ๆ จากแรงผลักดันจากหลายภาคส่วน ถือเป็นอุตสาหกรรมที่น่าจับตามองเป็นอย่างมาก เพราะศักยภาพของตลาดนี้ยังสามารถโตไปได้อีกยี่สิบปี บริษัท TESLA ซึ่งหันมาโฟกัสทางด้านนี้ ในปี 2010 มียอดขายเพียง 117 ล้านเหรียญ แต่กลายมาเป็น 4 พันล้านเหรียญในปี 2015 ถึงแม้ว่าตอนนี้บริษัทยังไม่มีกำไร เนื่องจากค่าใช้จ่ายทางด้านวิจัยและพัฒนาที่สูงขึ้น แต่อัตรากำไรขั้นต้นของบริษัทในปีล่าสุด สามารถทำได้ในระดับเดียวกับ TOYOTA และ HONDA

ณ เวลานี้คงยังเร็วเกินไปที่จะบอกว่า ใครจะเป็นผู้ชนะในศึก EV ของวงการรถยนต์ เพราะในช่วงแรกของ S-Curve เมื่อทุกคนเห็นว่าตลาดเติบโต จะมีผู้สนใจเข้ามาร่วมแข่งขันกันเป็นอย่างมาก หากเรานึกถึงตลาดชาเขียวในเมืองไทยเมื่อราวสิบปีก่อน จะเห็นได้ว่ามีหลากหลายแบรนด์ แต่ตอนนี้หลัก ๆ คือแค่สองแบรนด์ ตลาด EV คงต้องผ่านการต่อสู้กันอย่างดุเดือดเช่นกัน ก่อนที่จะรู้แน่ชัดว่า ใครกันจะได้ขึ้นเป็นผู้นำตลาด เมื่อการดีดตัวอย่างรุนแรงของ S-Curve มาถึง

สำนักงานสอบบัญชี,#สอบบัญชี,สำนักงานบัญชี,#ทำบัญชี,#ที่ปรึกษา,การจัดการ,เศรษฐกิจการลงทุน