จาก กรุงเทพธุรกิจออนไลน์
พอใจ พุกกะคุปต์

ผู้นำมีหน้าที่หลายประการในช่วงสภาวะวิกฤติ ประการแรก ผู้นำต้องแสดงตนให้คนเห็นเป็นที่พึ่ง ประเด็นที่สอง ผู้นำต้องกล้าตัดสินใจ
เมื่อ สัปดาห์ที่ผ่านมา ท่ามกลางกระแสข่าวที่กระหน่ำเรื่องโหดร้าย เรื่องน่ากลัว หรือเรื่องมัวหมองระหองระแหงระหว่างคู่ดารา ที่เป็นเสมือนส่วนหนึ่งของชีวิตคนในไทยยุค 2010 เราได้แรงบันดาลใจจากข่าวดีที่คนไทยได้ร่วมกับคนทั่วโลก ลุ้นหน้าจอโทรทัศน์นาทีต่อนาที ระหว่างที่ทีมช่วยชีวิตนานาชาติสามารถช่วยฉุด 33 ชีวิตคืนสู่อิสระและอ้อมกอดของผู้ที่เป็นที่รัก หลังจากที่ติดอยู่ในเหมืองใต้ดินลึกดังขุมนรกในเมืองชิลี นาน 69 วัน

เสียงโห่ร้อง เสียงกองเชียร์ รอยยิ้ม และน้ำตาที่นองหน้า เมื่อแต่ละชีวิตถูกประคับประคองดึงขึ้นสู่ผิวโลก ล้วนเป็นเสียงและภาพที่ติดตราตรึงใจคนหลายล้านคนบนโลกเดียวกัน

ท่านผู้นำประเทศชิลีได้ใจคนทั่วไปเต็มๆ

ท่านผู้นำประเทศโบลิเวีย เพื่อนบ้าน ก็รู้งาน ไปคอยอยู่หน้างานเคียงข้างประธานาธิบดีเจ้าของบ้าน เพื่อรอรับขวัญ 1 ใน 33 คนงานที่เป็นชาวโบลิเวียที่ท่านต้องดูแล

ที่น่าประทับใจสำหรับคนไทย น่าจะเป็นการที่คนเก่งชาวไทย 2 ท่าน คือ คุณวชิรพงษ์ นาสารีย์ และ คุณสมพงษ์ พงกันยา ได้มีส่วนร่วมเคียงบ่าเคียงไหล่กับทีมงานนานาชาติเพื่อเตรียมการช่วยชีวิต อย่างพิถีพิถัน ด้วยเทคโนโลยีที่ผสมผสาน จึงต้องใช้ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้านจริงๆ

คนไทยไม่เคยแพ้ใครในเรื่องไหนๆ ไชโย้! (ยกเว้นอาจแพ้ภัยกันเองบ้าง ยามว่าง)

สำหรับผู้นำและคนทำงานที่ต้องประสบพบโจทย์ที่ท้าทายกลายเป็นวิกฤติได้ทุก วัน เราได้เรียนรู้หลายประเด็นจากกรณีสะกดโลกนี้ และนำมาประยุก์ใช้ได้ทันที อาทิ

1. การมีเป้าหมายโดนใจ

เราได้ยินเสียงสัมภาษณ์ของผู้เชี่ยวชาญชาวไทยจากหน้างานผ่านทวีปว่า การระดมปฏิบัติการเพื่อช่วยชีวิต ทำงานไม่ง่าย ทั้งยังมีความสับสนวุ่นวาย ไม่แน่นอน กระนั้นก็ดี ทุกทีมที่มาจากทั่วสารทิศ แม้จะเป็นองค์กรคู่แข่งกันบ้างในยามปกติ แต่ต่างรวมตัวกันติด ทุ่มให้ความร่วมมือกันเต็มๆ ไม่ยอมเสียเวลาหาเรื่องกัน

ทั้งนี้ เป็นเพราะต่างตระหนักว่าทุกคนต้องเสริมพลังกัน เพื่อตอบโจทย์อันยิ่งใหญ่ของการช่วยชีวิต

ดังนั้น บทเรียนสำคัญคือ หากเรามีเป้าหมายที่สำคัญและโดนใจร่วมกัน  เราจะสามารถหล่อหลอมความแตกต่าง ทำลายความบาดหมางระดับบุคคลได้อย่างชะงัด เพราะช่วงที่ต่างจดจ้องที่เป้าหมายเดียวกัน จะเหมือนสะกดจิตตน จนลืมตัว ลืมอัตตา หาทิฐิไม่เจอ

2. การบริหารโครงการอย่างมืออาชีพ ต้องถี่ถ้วน เน้นปิดความเสี่ยงที่เลี่ยงได้ และเตรียมมาตรการแก้ไข เพื่อหยิบใช้ได้ทันท่วงทียามจำเป็น

การวางแผนปฏิบัติการช่วยชีวิตครั้งนี้ แสนประทับใจ ท่านใดเป็นนักศึกษาวิชา Project Management - การบริหารโครงการ ที่หัวหน้างานทุกท่านควรจะทำเป็น ก็คงทึ่งกับการบริหารภารกิจนี้ที่มีการวางแผนและเตรียมการไว้อย่างรัดกุม ด้วยมันสมองของทุกวิชาชีพ พร้อมด้วยแผนสำรอง และแผนสำรองของแผนสำรองยามฉุกเฉิน แม้อาจดูเกินพอ แต่เรื่องช่วยชีวิตครั้งสำคัญนี้...ไม่มีอะไรที่จะดีเกินไป

3. ทีม ทีม และ ทีม

ทักษะการบริหารทีมถือเป็นหนึ่งในทักษะหลักที่ผู้นำจำเป็นต้องมี เพราะงานสำคัญๆ ที่หินๆ ในปัจจุบัน น้อยนักที่จะทำได้ด้วยคนๆ เดียว ด้วยแรงกดดันด้านเวลาและความซับซ้อนของปัญหา คนเดียวไม่มีปัญญาแก้ปัญหาได้แน่นอน

ยิ่งนำคนเก่งๆ มารวมตัวกัน ยิ่งเพิ่มความท้าทายหัวหน้าทีม การหล่อหลอมใจให้เป็นหนึ่งเดียวดังกล่าวข้างต้น จึงเป็นหนทางหนึ่งในการนำทีม นอกจากนั้น ต้องวางคนให้ถูกงาน และตอกย้ำด้วยการกล้าตัดสินใจ และกล้าใช้ทั้งพระเดชและพระคุณ

4. การสื่อสารและประชาสัมพันธ์

พวกเราชาวโลกตระหนักว่าเกิดเหตุการณ์สะกดโลกตลอดช่วงกว่า 2 เดือนที่ผ่านมา และได้มีโอกาสติดตามใกล้ชิด เพราะสื่อหลักๆ ของโลกล้วนให้ความสนใจ จนในที่สุดคะแนนนิยมของประธานาธิบดีชิลีก็สูงขึ้นเป็นประวัติการณ์ ท่ามกลางวิกฤติที่ท่านสามารถเปลี่ยนเป็นโอกาสได้อย่างชาญฉลาด

ชิลีได้แสดงศักยภาพทันทีที่ข่าวแพร่สะพัดไปทั่วโลกว่า เขาดูแลคนของเขาสุดๆ เมื่อเกิดอุบัติภัย เขาไม่หยุดหวัง ไม่หยุดค้นหา เมื่อพบว่ายังมีผู้รอดตายอยู่ใต้บาดาล ก็ระดมสรรพกำลังจากทั่วโลกเพื่อยื้อชีวิต จนชนะในที่สุด

เมืองไทยของเราก็มีเรื่องน่าภูมิใจ ไม่ได้น้อยหน้าใครเขา เช่น มีข่าวที่กองทัพเรือส่งเรือรบใหญ่ให้ไปคุ้มครอง ปกป้องดูแลคนไทยในน่านน้ำห่างไกลที่ชุกด้วยภัยโจรสลัด

คนอื่นเขามีลูกพี่มาปกป้องคุ้มกัน คนไทยแบบฉันก็มีจ้ะ!

5. บทบาทผู้นำ

จากการศึกษาเรื่องการจัดการสถานการณ์วิกฤติ โดยมหาวิทยาลัยฮาวาร์ดของสหรัฐอเมริกา ชี้ว่าผู้นำมีหน้าที่หลายประการในช่วงสภาวะวิกฤติ แต่ที่สำคัญและด่วนที่สุดมี 2 ประเด็น คือ

ประการแรก ผู้นำต้องแสดงตนให้คนเห็นเป็นที่พึ่ง ต้องอยู่หน้างาน ต้องอยู่เคียงบ่าเคียงไหล่กับลูกน้อง เพื่อคอยประคองหรือแก้ไขสถานการณ์ ยามปัญหารุมเร้า เรายิ่งต้องการผู้นำที่พร้อมและยอมร่วมทุกข์ด้วย

ประเด็นที่สอง ผู้นำต้องกล้าตัดสินใจ โดยเฉพาะหากมีภัยคุกคาม ไม่ว่าอย่างไร คนต้องมาก่อน ในช่วงที่ผ่านมายังไม่มีการเปิดเผยงบประมาณรวมของภารกิจช่วยชีวิตหยุดโลก ครั้งนี้ โดยคาดเดากันว่า น่าจะใช้เหยียบหลายร้อยล้าน แต่ท่านผู้นำประเทศยืนยันว่าคุ้ม เพราะชีวิตคน ตีเป็นราคา หาค่าไม่ได้

ขอให้ท่านผู้อ่านโชคดี ไม่ต้องมีวิกฤติมากมายให้แก้ไข

หรือแม้มี ก็แก้ได้ ไม่หวั่นไหว ไม่ย่อท้อ ขอเป็นกำลังใจค่ะ