จาก กรุงเทพธุรกิจออนไลน์

โดย : วิวรรณ ธาราหิรัญโชติ

ก่อนที่จะมีการเปลี่ยนแปลงใหญ่ จะมีแนวโน้มใหม่ๆ เล็กๆ เกิดขึ้นมากมาย แนวโน้มเหล่านี้ เรียกว่า ไมโครเทรนด์ (Micro Trends)
ซึ่งหากมีผู้รับไปปฏิบัติ หรือมีผู้ทำตามมากขึ้น ก็อาจจะพัฒนาไปเป็นแนวโน้มใหญ่ที่มีคนทำตามมากขึ้น เรียกว่า Macro Trends หรือจะขยายเป็นแนวโน้มระดับโลก ที่เรียกว่า Mega Trends ได้
 

วันนี้จะขอกล่าวถึงแนวโน้มใหม่ๆ ขนาดเล็กเหล่านี้ ในด้านการศึกษา การใช้ชีวิต ศาสนา เทคโนโลยี การทำธุรกิจ และการลงทุน รวมถึงการมองไปถึงอิทธิพลของแนวโน้มเหล่านี้ต่อการเปลี่ยนแปลงในชีวิตของเรา
 

ในขณะที่แนวโน้มใหญ่ด้านการศึกษาของประชากรของโลกทั้งที่กำลังพัฒนาและ พัฒนาแล้ว จะสนใจการเรียนข้ามประเทศมากขึ้นในทุกระดับการศึกษา และความนิยมในการเรียนภาษาต่างประเทศมีมากขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งภาษาจีน เพราะคนตระหนักว่า โลกเราเปิดกว้างมากขึ้น เป็นโลกไร้พรมแดน  และดินแดนแถบตะวันออก โดยเฉพาะประเทศจีนและอินเดีย เป็นประเทศที่มีการเติบโตทางเศรษฐกิจสูง จึงมีโอกาสในการทำงานหรือในการทำธุรกิจสูง
 

แนวโน้มใหม่ๆ ขนาดเล็กด้านการศึกษา คือ การที่ผู้คนสนใจการศึกษาเรียนรู้ด้วยตนเอง ไม่ว่าจะผ่านการอ่านและค้นคว้าเอง  การค้นคว้าผ่านอินเทอร์เน็ต ซึ่งทำให้การเรียนและค้นคว้าด้วยตนเองทำได้ง่ายขึ้น  หรือผ่านการเดินทางไปรับประสบการณ์จริงด้วยตนเอง
 

นอกจากนี้ยังมีผู้คนสนใจศึกษาเกี่ยวกับปรัชญาและชีวิตมากขึ้น ในขณะที่โลกมุ่งสนใจเรื่องวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีมากเป็นเวลาเกือบ 2 ศตวรรษ นับตั้งแต่การปฏิวัติอุตสาหกรรม  คาดว่าแนวโน้มด้านการศึกษานี้จะสามารถพัฒนาเป็น Macro Trends และ Mega Trends ได้ในอนาคตอันใกล้
 

ในด้านการใช้ชีวิต  หลังจากพัฒนาทางวัตถุกันจนสุดโต่งแล้ว เราจะเห็นแนวโน้มใหญ่ในการชอบอยู่กับธรรมชาติมากขึ้น คำนึงถึงผลกระทบต่อสังคมและสิ่งแวดล้อมมากขึ้น
 

ส่วนแนวโน้มใหม่ๆ ขนาดเล็กในการใช้ชีวิตที่พอสังเกตเห็น คือ การใช้ชีวิตอย่างเรียบง่าย กลับไปใช้ชีวิตที่ไม่ต้องพึ่งพาเทคโนโลยี ประดิษฐ์ของใช้เองมากขึ้นเพื่อให้มีความเป็นเอกลักษณ์และความภูมิใจ
 

ในเรื่องการทำงาน จะเห็นการเริ่มทำงานตั้งแต่อายุยังน้อย และการชอบทำงานอิสระ ต่างกับยุคเดิมที่คนนิยมเรียนสูงๆ และเมื่อจบออกมาก็นิยมทำงานกับบริษัทหรือองค์กรใหญ่ๆ
 

ในด้านอาหารการกิน ก็จะมีคนกลุ่มไม่บริโภคเนื้อ (มังสะวิรัติ) เพิ่มจำนวนขึ้น คนรับประทานอาหารที่มาจากธรรมชาติและนิยมรับประทานในอาหารที่เป็นชั้นต้นๆ ของห่วงโซ่อาหาร เช่น ผัก ผลไม้ อาหารทะเล แต่ไม่รับประทานสัตว์ใหญ่ หรือสัตว์ที่กินเนื้อสัตว์อื่นเป็นอาหาร ซึ่งแนวโน้มนี้มีมากว่า 30 ปี จะจัดเป็นแนวโน้มใหญ่ระดับ Macro Trend ก็อาจจะได้
 

ในด้านการนับถือศาสนานั้นจะพบว่า สิ่งที่เป็นแนวโน้มใหญ่ คือ คนไม่สนใจนับถือศาสนามีจำนวนมากขึ้น และประชากรของประเทศที่พัฒนาแล้ว ไม่มีเวลาเข้าร่วมพิธีกรรมทางศาสนา เช่น การไปโบสถ์ในวันอาทิตย์ เป็นต้น
 

ในขณะที่แนวโน้มเล็กๆ ที่เกิดขึ้น เท่าที่สังเกตเห็น ก็คือ การศึกษาและนำข้อปฏิบัติของหลายๆ ศาสนามาประยุกต์ถือปฏิบัติ ซึ่งคนรุ่นใหม่ที่อายุต่ำกว่า 30 ปี จะมีลักษณะนี้เพิ่มขึ้น เป็นการแสวงหา และประยุกต์ใช้ในสิ่งที่คิดว่าเข้ากับตนเองได้ดีที่สุด
 

นอกจากนี้ แนวโน้มว่าคนหันมาสนใจศาสนาที่เกี่ยวกับวิถีธรรมชาติ เช่น ศาสนาพุทธและเซน มีมากขึ้น ซึ่งแนวโน้มนี้อาจจะพัฒนาเป็นแนวโน้มใหญ่ในไม่ช้า
 

ในทางด้านเทคโนโลยี แนวโน้มใหญ่จะเป็นการใช้เทคโนโลยีสีเขียว เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม และการใช้เทคโนโลยีเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพและประสิทธิผลในการทำงาน ไม่ว่าจะเป็นการผลิต การบริการ การศึกษา การแพทย์ ฯลฯ


ในขณะที่พบว่า แนวโน้มเล็กๆ ในเรื่องเทคโนโลยี คือ การมุ่งความสนใจไปในเทคโนโลยีเฉพาะกลุ่ม เช่น บางคนอาจจะติดตามเทคโนโลยีการสื่อสารอย่างใกล้ชิด บางคนติดตามเทคโนโลยีนิวเคลียร์ บางคนติดตามเทคโนโลยีการชะลอการสูงวัย เป็นต้น
 

ในขณะที่เทคโนโลยีของโลกเปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็วนั้น พบว่าผู้บริโภคในปัจจุบัน แบ่งเป็น 3 กลุ่ม คือ กลุ่มแรก จะติดตามเทคโนโลยีแบบสุดๆ คือ ต้องบริโภคเทคโนโลยีใหม่ล่าสุดตลอดเวลา  ในขณะที่อีกกลุ่มหนึ่ง อาจจะหยุดอยู่กับเทคโนโลยีที่พึงใจ  และ กลุ่มสุดท้าย จะไม่สนใจติดตามเทคโนโลยีใหม่ๆ เลย
 

แนวโน้มใหญ่ในด้านการทำธุรกิจค้าปลีก คือ ความนิยมของศูนย์การค้าที่มีขนาดเล็ก ใกล้ชุมชน หรือที่เรียกว่า community mall หรือ neighborhood mall
 

ในการค้าต่างประเทศ แนวโน้มใหญ่คือ การเปิดพรมแดนการค้า การเปิดตลาด และการลดอัตราอาการนำเข้า  นอกจากนี้ยังมีแนวโน้มการทำธุรกิจแบบเป็นร้านค้าในอากาศ คือซื้อขายผ่านอินเทอร์เน็ตมากขึ้น ไม่จำเป็นต้องมีร้านค้า
 

ในขณะที่แนวโน้มเล็กๆ จะเป็นในเรื่องของการกลับไปสู่วิถีเดิมในการค้าปลีก คือ ร้านค้าแบบร้านขายของชำสมัยเดิม การค้าในตลาดแบบเปิดหรือตลาดที่เรามักจะเรียกกันว่า “ตลาดนัด”
 

นอกจากนี้ ยังมีผู้บริโภคพอใจที่จะเดินทางเข้าไปบริโภคโดยตรงในต่างประเทศมากขึ้น การอยากจับต้องสินค้า ยอมจ่ายราคาแพงกว่า เพื่อให้ได้สินค้าที่ไม่ถูกผลิตแบบ “โหล”
 

และที่กำลังมาแรงคือการทำธุรกิจโดยคำนึงถึงสังคมและสิ่งแวดล้อมมากขึ้น ในลักษณะ “กิจการเพื่อสังคม” (Social Enterprise)
 

หลายแนวโน้มที่เกิดขึ้นชี้ให้เห็นว่า สังคมเรากำลังพัฒนาไปสู่ความเรียบง่ายมากขึ้น มีความคิดที่เป็นตัวของตัวเองมากขึ้น กล้าแสดงความเห็นและกล้าทำในสิ่งที่แตกต่างมากขึ้น
กลุ่มเล็กๆ ที่มีความคิดและความชอบคล้ายคลึงกันเหล่านี้มีการติดต่อสื่อสารระหว่างกัน มากขึ้น มีเครือข่ายใยแมงมุมที่มีความแข็งแกร่งขึ้นเรื่อยๆ  มีการสอน ให้ความรู้ และเกิดระบบพี่เลี้ยง ทำให้ดูเป็นแบบอย่าง อาจทำให้เกิดธุรกิจขนาดเล็กที่จะดูแลให้บริการแก่กลุ่มต่างๆ เหล่านี้ และกลุ่มเหล่านี้อาจแข็งแรงขึ้นพัฒนาไปเป็นแนวโน้มใหญ่หรือแนวโน้มระดับโลก ได้ในอนาคต