คำวินิจฉัยของศาลสหภาพยุโรปคดีเกี่ยวกับการค้าบริการที่น่าศึกษา

โดย : สกล หาญสุทธิวารินทร์

จาก กรุงเทพธุรกิจออนไลน์

ศาลสหภาพยุโรป (The Court of Justice of the European Union) เป็นองค์กรตุลาการของสหภาพยุโรป ทำหน้าที่พิจารณาวินิจฉัยตีความกฎหมายของสหภาพยุโรป
เพื่อให้เกิดความมั่นใจว่ากฎหมายของสหภาพยุโรปได้รับการปฏิบัติเสมอเหมือนกันในทุกๆ ประเทศสมาชิก พิจารณาวินิจฉัยระงับข้อพิพาททางกฎหมายระหว่างประเทศสมาชิกและสถาบันต่างๆ ของสหภาพยุโรป ทั้งนี้ บุคคลธรรมดา บริษัท หรือองค์กรเอกชน สามารถเสนอคดีเข้าสู่การพิจารณาของศาลสหภาพยุโรปได้ หากเห็นว่าสิทธิของตนถูกละเมิดโดยสถาบันของสหภาพยุโรป เรื่องหลักๆ ที่เสนอเป็นคดีให้ ศาลสหภาพยุโรปพิจารณาวินิจฉัย ที่สำคัญ จำแนกได้ 5 เรื่อง คือ
 

1. พิจารณาตีความกฎหมายของสหภาพยุโรป ตามคำร้องของศาลของประเทศสมาชิก
 

2. พิจารณาวินิจฉัย กรณีที่มีการร้องว่าประเทศสมาชิกไม่ปฏิบัติตามกฎหมายของสหภาพยุโรป
 

3. พิจารณาวินิจฉัยว่า กฎหมายของสหภาพยุโรปขัดหรือแย้งกับสนธิสัญญาจัดตั้งสหภาพยุโรปหรือ
 

ขัดต่อหลักสิทธิขั้นพื้นฐานหรือไม่ หากปรากฏว่าขัด กฎหมายนั้นก็เป็นโมฆะใช้บังคับไม่ได้
 

4. พิจารณาวินิจฉัยเมื่อมีการร้องว่าสถาบันของสหภาพยุโรปละเลยในการปฏิบัติหน้าที่ตามพึงต้องปฏิบัติ หากปรากฏว่ามีการละเลยจริง ศาลก็จะบันทึกไว้เป็นหลักฐานอย่างเป็นทางการว่ามีการละเลยในการปฏิบัติหน้าที่จริง
 

5. พิจารณาวินิจฉัยคดีที่เอกชนฟ้องร้องเรียกค่าเสียหายที่ได้รับจากการกระทำหรืองดเว้นกระทำของสถาบันหรือเจ้าหน้าที่ของสหภาพยุโรป
 

ในแต่ละปีมีคดีต่างๆ เข้าสู่การพิจารณาในศาลสหภาพยุโรปหลายร้อยคดี มีคำวินิจฉัยคดีที่เกี่ยวกับเสรีภาพในการค้าและบริการที่น่าศึกษา เช่น
 

๐ การโทรศัพท์ติดต่อเสนอให้บริการด้านการลงทุนแก่ลูกค้า ผู้ประกอบกิจการการลงทุนซื้อขายสินค้าล่วงหน้า ในเนเธอร์แลนด์ร้องต่อศาลปกครองเนเธอร์แลนด์ ว่า คำสั่งของกระทรวงการคลังที่ห้ามผู้ประกอบกิจการการลงทุนติดต่อลูกค้าทางโทรศัพท์เพื่อเสนอการให้บริการด้านการลงทุนโดยไม่มีหนังสือร้องขอจากลูกค้า ไม่ว่าลูกค้านั้นจะอยู่ในเนเธอร์แลนด์หรือประเทศสมาชิกสหภาพยุโรปอื่นเป็นการขัดต่อเสรีภาพในการให้บริการตามสนธิสัญญาจัดตั้งสหภาพยุโรป ศาลปกครองเนเธอร์แลนด์ จึงเสนอเองให้ศาลสหภาพยุโรป วินิจฉัย   
 

ศาลสหภาพยุโรป วินิจฉัยว่า การติดต่อทางโทรศัพท์เสนอให้บริการด้านการลงทุนกับลูกค้าที่อยู่ในประเทศอื่นแม้ผู้ประกอบการไม่ได้เคลื่อนย้ายไปยังประเทศที่ลูกค้ามีภูมิลำเนา ก็ถือว่าเป็นการให้บริการตามความหมายของสนธิสัญญา และคำสั่งห้ามผู้ประกอบกิจการติดต่อลูกค้าทางโทรศัพท์ เพื่อเสนอการให้บริการโดยไม่มีหนังสือร้องขอจากลูกค้า เป็นการขัดต่อเสรีภาพในการให้บริการตามสนธิสัญญาจัดตั้งสหภาพยุโรป (คดี C-384/93)
 

๐ การส่งสัญญาณโทรทัศน์ ผู้ประกอบกิจการสถานีถ่ายทอดโทรทัศน์เอกชนในอิตาลีรายหนึ่งถูกดำเนินคดีเพราะแพร่สัญญาณโทรทัศน์สำหรับเครื่องรับโทรทัศน์ที่ใช้ในการรับเคเบิลทีวีให้สามารถรับชมได้ทั่วไป โดยไม่เสียค่าใบอนุญาต ศาลอิตาลีได้เสนอเรื่องให้ศาลสหภาพยุโรปวินิจฉัยหลายประเด็น ประเด็นหนึ่ง คือ หลักการของสหภาพยุโรปในการให้เคลื่อนย้ายสินค้าได้เสรี ครอบคลุมถึงการส่งสัญญาณโทรทัศน์ด้วยหรือไม่ ประเด็นนี้ ศาลสหภาพยุโรปวินิจฉัยว่า การส่ง สัญญาณโทรทัศน์ รวมถึงที่มีการโฆษณาด้วย  ถือเป็นการบริการ อยู่ภายใต้บทบัญญัติของสนธิสัญญาว่าด้วยการให้บริการ ส่วนการค้าวัตถุ เช่น สิ่งที่อัดเสียง ฟิล์ม เครื่องมืออุปกรณ์ ผลิตภัณฑ์ต่างๆ ที่ใช้ในการส่งสัญญาณโทรทัศน์ อยู่ภายใต้หลักเกณฑ์การเคลื่อนย้ายสินค้าโดยเสรี (คดี 155-73)
 

๐ การทำแท้ง การทำแท้งเป็นเรื่องต้องห้ามและเป็นการผิดกฎหมายในประเทศไอร์แลนด์ แต่ก็มีหลายประเทศในสหภาพยุโรปยอมรับให้มีการทำแท้งโดยสมัครใจได้ มีบริษัทเอกชนในไอร์แลนด์ และสมาคมนักศึกษาแห่งหนึ่งเป็นธุระจัดการอำนวยความสะดวกให้หญิงท้องในไอร์แลนด์ที่ประสงค์จะทำแท้งเดินทางไปทำแท้งในประเทศที่ยอมรับการทำแท้ง โดยการเผยแพร่ให้ข้อมูลข่าวสาร ตำบลที่อยู่สถานที่ที่ตั้งของคลินิกที่รับทำแท้ง ที่สำคัญ คือ สมาคมนักศึกษาเจาะจงเผยแพร่ข่าวสารดังกล่าวให้แก่นักศึกษาเป็นการเฉพาะ การเผยแพร่ข่าวสารดังกล่าวถือว่าเป็นการผิดกฎหมายของไอร์แลนด์ จึงมีการดำเนินคดีกับบริษัทและเจ้าหน้าที่ของสมาคมนักศึกษาดังกล่าว ต่อมาศาลสูงของไอร์แลนด์ได้เสนอเรื่องให้ศาลสหภาพยุโรปพิจารณาวินิจฉัย ว่า การให้บริการทำแท้งถือเป็นการบริการตามบทบัญญัติของกฎหมายสหภาพยุโรปหรือไม่ ประเทศสมาชิกที่ถือว่าการทำแท้งเป็นเรื่องผิดกฎหมาย สามารถออกกฎหมายห้ามเผยแพร่ข้อมูลเกี่ยวกับสถานที่ ตำบลที่อยู่ของคลินิกทำแท้งได้หรือไม่ และตามกฎหมายของสหภาพยุโรป พลเมืองของประเทศสมาชิกที่ถือว่าการทำแท้งเป็นสิ่งผิดกฎหมายมีสิทธิที่จะเผยแพร่ข้อมูลข่าวสารตำบลสถานที่ตั้งของคลินิกทำแท้งในประเทศสมาชิกที่ยอมรับการทำแท้งหรือไม่
 

ศาลสหภาพยุโรป วินิจฉัยว่า การทำแท้งตามหลักการแพทย์ในประเทศที่ยอมรับการทำแท้งว่าไม่ผิดกฎหมาย ถือว่าเป็นการบริการตามกฎหมายของสหภาพยุโรป ส่วนข้อห้ามการเผยแพร่ข้อมูลของประเทศสมาชิกที่ถือว่าการทำแท้งเป็นสิ่งผิดกฎหมาย เกี่ยวกับสถานที่ตั้ง ตำบลที่อยู่ของคลินิกทำแท้งไม่ขัดต่อกฎหมายสหภาพยุโรป (คดี c-159/90)
 

๐ การโฆษณาเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ในประเทศสวีเดนมีกฎหมายห้ามโฆษณาเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ บริษัทผู้นำเข้าของสวีเดนรายหนึ่งได้โฆษณาไวน์และวิสกี้ที่นำเข้าในนิตยสารที่เผยแพร่เฉพาะสมาชิก องค์กรผู้บริโภคของสวีเดนได้ฟ้องต่อศาลจังหวัดสตอกโฮล์มให้ลงโทษผู้นำเข้ารายนี้ฐานฝ่าฝืนกฎหมายห้ามโฆษณาเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ผู้นำเข้าต่อสู้ว่ากฎหมายดังกล่าวขัดต่อกฎหมายของสหภาพยุโรปเรื่องการเคลื่อนย้ายสินค้าโดยเสรีและเสรีภาพในการให้บริการ ศาลจังหวัดสตอกโฮล์มจึงเสนอเรื่องให้ศาลสหภาพยุโรปพิจารณาวินิจฉัย
 

ศาลสหภาพยุโรปวินิจฉัยว่ากฎหมายของสหภาพยุโรปไม่ห้ามมิให้ประเทศสมาชิกตรากฎหมายห้ามโฆษณาเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ เว้นแต่จะปรากฏโดยชัดเจนว่ามีมาตรการทางอื่นในการป้องกันสุขอนามัยของประชาชน จากเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ที่มีผลกระทบต่อการค้าภายในสหภาพยุโรปน้อยกว่า (การออกกำหมายห้ามโฆษณาเครื่องดื่มแอลกอฮอล์)
 

๐ เนรเทศคู่สมรสของผู้ประกอบธุรกิจให้บริการ คดีนี้มีข้อเท็จจริงโดยสรุป คือ นาง Carpenter เป็นชาวฟิลิปปินส์ เดินทางไปอังกฤษได้รับอนุญาตให้อยู่ชั่วคราวเป็นเวลา หกเดือน แต่อยู่เกินกำหนด ต่อมาได้แต่งงานกับนาย Carpenter ชาวอังกฤษผู้ประกอบธุรกิจมีสำนักงานตั้งอยู่ในอังกฤษ ขายพื้นที่โฆษณาให้กับนิตยสารการแพทย์และวิทยาศาสตร์ฉบับต่างๆ ทั้งในอังกฤษและประเทศสมาชิกสหภาพยุโรปอื่น ในเวลาต่อมานาง Carpenter ได้ยื่นเรื่องต่อทางการอังกฤษขออยู่ในอังกฤษในฐานะเป็นคู่สมรสของชาวอังกฤษ แต่ได้รับการปฏิเสธและจะถูกเนรเทศกลับไปประเทศฟิลิปปินส์ นางต่อสู้ว่าการเนรเทศนางเป็นการขัดกับกฎหมายของสหภาพยุโรปเรื่องเสรีภาพของการให้บริการ เพราะนาย Carpenter จะต้องเดินทางไปติดต่อทำธุรกิจขายพื้นที่โฆษณาในประเทศสมาชิก ระหว่างนั้นนาง Carpenter จะเป็นผู้ดูแลบ้านและลูกๆ ที่เกิดกับภรรยาคนก่อน คณะกรรมการพิจารณาอุทธรณ์เรื่องการเข้าเมืองได้ส่งให้ศาลสหภาพยุโรปพิจารณาวินิจฉัย
 

ศาลสหภาพยุโรปวินิจฉัยว่าการเนรเทศ นาง Carpenter จะก่อให้เกิดผลกระทบต่อชีวิตครอบครัวของนาย Carpenter และมีผลกระทบสถานะในการที่จะใช้เสรีภาพในการให้บริการ การเนรเทศนาง Carpenter ถือได้ว่าเป็นการขัดต่อกฎหมายของสหภาพยุโรปในเรื่องเสรีภาพของการให้บริการ (คดี C 60/00 เป็นที่น่าสังเกต คือ คดีนี้ศาลสหภาพยุโรปตีความค่อนข้างกว้างมาก)

สำนักงานบัญชี,ทำบัญชี,สอบบัญชี,ที่ปรึกษา,การจัดการ,เศรษฐกิจการลงทุน