จาก กรุงเทพธุรกิจออนไลน์
ดร.พสุ เดชะรินทร์

เวลาเรานึกถึงกลยุทธ์ หรือ Strategy เราก็มักจะนึกถึงแต่กลยุทธ์ที่พบในตำราเรียนทั่วไป ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของการเป็นผู้นำด้านต้นทุน
 หรือการสร้างความแตกต่าง หรือแม้กระทั่ง Blue Ocean Strategy แต่ในระยะหลายปีที่ผ่านมามีกลยุทธ์ชนิดหนึ่งที่ปรากฏขึ้นมาและก็ทำให้บริษัทที่ใช้กลยุทธ์ดังกล่าวประสบความสำเร็จอย่างสุดยอด จนกระทั่งในปัจจุบันกลยุทธ์ชนิดดังกล่าวก็เป็นที่กล่าวขานกันโดยทั่วไปในวงการ รวมทั้งมีหลายบริษัทที่พยายามที่จะลอกเลียนแบบกลยุทธ์ดังกล่าว
 

กลยุทธ์นั้นเรียกกันหรือรู้จักกันในนามของ Ecosystem Strategy ครับ และบริษัทที่ประสบความสำเร็จอย่างสูงกับกลยุทธ์ดังกล่าวก็คือ Apple นั่นเอง ส่วนบริษัทอื่นที่กำลังพยายามมุ่งสู่กลยุทธ์ดังกล่าวบ้างก็คือ Amazon และ Google นั้นเองครับ
 

ถ้านึกถึงคำว่า Ecosystem เราก็มักจะนึกถึงระบบนิเวศน์ที่สรรพสิ่งต่างๆ ในระบบนิเวศน์มีความเกี่ยวข้องและเกื้อกูลกันนะครับ แต่พอมาใช้ในทางธุรกิจแล้ว คำว่า Business Ecosystem เริ่มปรากฏขึ้นมาก่อนในช่วงต้นทศวรรษที่ 90 แต่ในขณะนั้น Business Ecosystem จะหมายถึงกลุ่มขององค์กร หน่วยงาน และบุคคลต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกัน แต่ในปัจจุบันเวลาเรานึกถึง Ecosystem โดยเฉพาะสำหรับบริษัทเทคโนโลยีทั้งหลายเราจะมองระบบนิเวศน์ หรือ Ecosystem ของบริษัทดังกล่าวที่ประกอบด้วย สินค้า บริการ เนื้อหา ต่างๆ ที่ครบถ้วน และมีความเชื่อมโยงและสัมพันธ์กัน โดยที่ลูกค้าหรือผู้ใช้ไม่จำเป็นต้องออกไปภายนอกระบบนิเวศน์ของบริษัทก็สามารถได้รับคุณค่าทุกอย่างตามที่ต้องการ
 

ท่านผู้อ่านลองนึกถึงกรณีของ Apple ก่อนก็ได้ครับ จากประวัติของ Steve Jobs เราจะพบเลยครับว่า Jobs มีความเชื่อในการนำเสนอสินค้าและบริการที่ครบถ้วน ครบวงจร หรือที่เขาเรียกว่า end-to-end ดังนั้นเมื่อท่านผู้อ่านตกไปในวังวนของผลิตภัณฑ์ Apple แล้ว เราก็มักจะไม่สามารถหลุดออกมาได้ และมีแต่ยิ่งถลำลึกลงไปในระบบ Ecosystem ของเขามากขึ้น
 

ท่านผู้อ่านนึกภาพคนไทยวัยทำงานคนหนึ่งที่เริ่มต้นจากการใช้ iPod เป็นเครื่องเล่นในการฟังเพลง เมื่อมี iPhone ออกมาก็ขยับขึ้นมาใช้ iPhone เป็นโทรศัพท์มือถือ จากนั้นเมื่อติดใจในทั้งรูปแบบ ความง่าย ในการใช้งานของผลิตภัณฑ์ Apple ก็ทำให้ต้องซื้อ iPad มาใช้งานต่อ โดยโปรแกรมต่างๆ ที่ใช้บนทั้ง iPhone และ iPad นั้นก็ซื้อหรือดาวน์โหลดผ่านทาง App Store ของ Apple รวมทั้งดูหนัง ฟังเพลงผ่านทาง iTunes จากนั้นเมื่อมีโอกาสซื้อโน้ตบุ๊คหรือเครื่องคอมพิวเตอร์ก็จะพบว่าเพื่อให้อุปกรณ์ต่างๆ เชื่อมต่อกันมากขึ้น ก็เลยซื้อ Mac Book หรือ iMac และเพื่อให้ทำงานได้สอดคล้องกันมากขึ้นก็จะใช้ซอฟต์แวร์ของ Apple
 

จากตัวอย่างข้างต้น ท่านผู้อ่านจะพบว่าปัจจุบันมีคนจำนวนมากที่ตกเข้าไปอยู่ในกับดัก หรือ Ecosystem ของ Apple ซึ่งประกอบด้วยทั้งส่วนที่เป็นตัวอุปกรณ์ เครื่องเล่นต่างๆ เนื้อหาหรือ Content ซอฟต์แวร์ ระบบการจัดจำหน่ายของตนเอง หรือแม้กระทั่งอุปกรณ์เสริมหรือต่อพ่วงต่างๆ
 

ความสำเร็จจากกลยุทธ์ดังกล่าวถือว่าเป็นความฝันสำหรับผู้บริหารทุกท่านนะครับ แต่ใช่ว่าทุกองค์กรจะสามารถใช้กลยุทธ์ดังกล่าวได้ประสบความสำเร็จเหมือนกันหมด ในอดีตนั้นยักษ์ใหญ่อย่าง Sony ก็มีความพยายามในการสร้างระบบของตนเองขึ้นมา เพื่อให้อุปกรณ์ต่างๆ ของ Sony สามารถเชื่อมต่อกันได้หมด และทำให้ลูกค้าที่ต้องการความเชื่อมต่อและสะดวกสบายไม่สามารถหนีพ้นจากผลิตภัณฑ์ของ Sony แต่เมื่อเทียบกันแล้วดูเหมือนกลยุทธ์ Ecosystem ของ Sony นั้นจะไม่ประสบความสำเร็จเท่ากรณีของ Apple ซึ่งก็ชวนคิดต่อนะครับว่า ทำไม??
 

Amazon ก็พยายามใช้กลยุทธ์นี้อยู่เช่นเดียวกัน แต่อาจจะมาคนละแนวทางกับ Apple โดยรายได้หลักของ Amazon นั้นมาจากการขายหนังสือ และต่อมาก็มีเรื่องของหนังและเพลงเข้ามามากขึ้น ดังนั้น Amazon จึงออกตัวอุปกรณ์ต่างๆ ขึ้นมาไม่ว่าจะเป็น Kindle ที่เป็น e-book reader คุณภาพดี หรือ Fire ที่เป็น Tablet ราคาไม่แพง ซึ่งเจตนาหลักของ Amazon นั้นไม่ต้องการกำไรจากอุปกรณ์เหล่านี้ เพียงแต่เมื่อใช้อุปกรณ์เหล่านี้แล้ว จะอ่านหนังสือ โหลดหนัง ฟังเพลง ก็จะต้องผ่าน Amazon ซึ่งระบบ Ecosystem ของ Amazon ก็คือเมื่อซื้ออุปกรณ์ต่างๆ ของ Amazon แล้ว ก็หนีไม่พ้นที่จะต้องซื้อหนังสือ หนัง เพลง เกม จาก Amazon ด้วย
 

ท่านผู้อ่านอาจจะลองนำหลักคิดในเรื่องของ Ecosystem ไปปรับใช้ดูนะครับ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในอุตสาหกรรมที่ไม่ใช่อุตสาหกรรมเทคโนโลยี น่าจะมีช่องทางและโอกาสสำหรับกลยุทธ์ชนิดใหม่นี้

สำนักงานบัญชี,ทำบัญชี,สอบบัญชี,ที่ปรึกษา,การจัดการ,เศรษฐกิจการลงทุน