จากประชาชาติธุรกิจ

หลังการล่มสลายของ "เลห์แมน บราเธอร์ส" ตั้งแต่ปี 2551 จนนำไปสู่วิกฤตการเงิน และส่งผลให้ตลาดงานตึงตัวทั่วโลก ทำให้ทั้งบริษัทและแรงงานจำนวนมากต่างต้องปรับตัวกันขนานใหญ่กับแรงกดดันที่ เพิ่มขึ้น

รวมถึง "ญี่ปุ่น" ที่เผชิญกับภาวะเศรษฐกิจซบเซาอย่างยาวนาน บวกกับความท้าทายที่หนุ่มสาวญี่ปุ่นรุ่นใหม่ต้องรับมือกับความเปลี่ยนแปลงใน ตลาดงาน ซึ่งคนรุ่นเก่า ๆ เคยฝากชีวิตไว้กับบริษัทที่ร่วมงานหลังเรียนจบไปจนแก่เฒ่า

"นิวยอร์ก ไทมส์ รายงานว่า ภายใต้แรงกดดันอย่างหนักในการปรับลดต้นทุน บริษัทญี่ปุ่นขนาดใหญ่ต่างหันมาเอาต์ซอร์ซงานกันมากขึ้น และโยกงานประเภทนั่งโต๊ะไปยังจีนและเอเชียตะวันออกเฉียงใต้แทน เพราะมีต้นทุนธุรกิจต่ำกว่าในญี่ปุ่น

แต่ขณะที่บริษัทอเมริกันเลือก วิธีเอาต์ซอร์ซงานไปให้บริษัทอินเดียที่จ้าง พนักงานแดนโรตีที่พูดภาษาอังกฤษได้ดี บริษัทญี่ปุ่นหลายแห่งกลับเลือกวิธีที่ต่าง ออกไป โดยบริษัทเอาต์ซอร์ซญี่ปุ่นกลับจ้าง พนักงานแดนซามูไรให้ทำงานในต่างแดนแทน ซึ่งช่วยลดต้นทุนการจ้างงานลงได้มาก

บริษัทเอาต์ซอร์ซสัญชาติ ญี่ปุ่นอย่าง "ทรานสคอสมอส" (Transcosmos) และ "มาสเตอร์พีซ" (Masterpiece) เป็นตัวอย่างบริษัทญี่ปุ่นที่ตั้งศูนย์คอลเซ็นเตอร์ สำนักงานคีย์ข้อมูล และงานสนับสนุนด้านเทคนิคในกรุงเทพฯ ปักกิ่ง ฮ่องกง และไทเป โดยจ้างพนักงานชาวญี่ปุ่นเอง

เหตุผลหลักที่นายจ้างญี่ปุ่น ต้องการ พนักงานชาวญี่ปุ่นเกี่ยวกับเรื่องของภาษาและวัฒนธรรม เพราะแม้ชาวต่างชาติที่อยู่ในญี่ปุ่นอาจจะสื่อสารภาษาญี่ปุ่นได้ดี แต่คนเหล่านี้ก็ยังไม่เข้าใจมากพอเกี่ยวกับความแตกต่างเรื่องขนบธรรมเนียม และมารยาทต่าง ๆ ที่ลูกค้าชาวญี่ปุ่นต้องการ

"ทัตสึฮิโตะ มูรามัตสุ" กรรมการผู้จัดการ บริษัททรานสคอสมอสในไทย ระบุว่า หากคุณจ้างพนักงานชาวจีนที่พูดภาษาญี่ปุ่น คุณภาพการบริการอาจจะไม่ตรงกับความคาดหวังของลูกค้าขั้นสุดท้าย

ข้อมูล จากกระทรวงการต่างประเทศญี่ปุ่นระบุว่า ขณะที่จำนวนพนักงานที่บริษัทญี่ปุ่นส่งไปต่างประเทศลดลง 0.32% แต่จำนวนนักธุรกิจอิสระและฟรีแลนซ์มีจำนวนเพิ่มขึ้น 5.69% ซึ่งพนักงานเหล่านี้มักมีเป้าหมายไปยังเซี่ยงไฮ้และกรุงเทพฯ ที่มี ผู้อยู่อาศัยชาวญี่ปุ่นเพิ่มขึ้นอย่างมาก

น่าสนใจว่า หลายเมืองขนาดใหญ่ในเอเชีย อาทิ กรุงเทพฯ ฮ่องกง จาการ์ตา นิวเดลี เซี่ยงไฮ้ และสิงคโปร์ เป็นทำเล ยอดฮิตของบริษัทเอาต์ซอร์ซญี่ปุ่น อาทิ กรุงเทพฯ มีบริษัทเอาต์ซอร์ซญี่ปุ่น 4 ราย ตั้งศูนย์คอลเซ็นเตอร์ เพราะมีต้นทุนที่ต่ำ แต่มีสิ่งอำนวยความสะดวกที่ดี มีมาตรฐานการครองชีพที่ทำให้หนุ่มสาวญี่ปุ่นพอใจ

ทรานสคอสมอสเป?นคอ ลเซ็นเตอร์ รายใหญ่ในกรุงเทพฯ มีพนักงานเพิ่มจาก 60 คน ในปลายปี 2551 เป็น 170 คน ในปัจจุบัน และมีแผนจะขยายเป็น 500 คน โดยสาขากรุงเทพฯจ่ายค่าจ้างเริ่มต้นที่ 30,000 บาท หรือ 930 ดอลลาร์ ต่ำกว่าในโตเกียวที่อยู่ที่ 2,500 ดอลลาร์ ซึ่งเท่ากับช่วยบริษัทลูกค้าประหยัดไปได้ 30-40%

ส่วนมาสเตอร์พี ซดำเนินการในกรุงเทพฯ ปักกิ่ง และต้าเหลียน โดยพนักงานจะดูแลงานบริการสั่งซื้อทางไปรษณีย์ ระบบบันทึกการทำงานและ เรื่องเงินเดือน รวมถึงตอบคำถามผ่านอีเมล์ ซึ่งบริษัทมีพนักงานชาวญี่ปุ่นและจีน รวมทั้งกำลังรับสมัครคน ร่วมงานคอลเซ็นเตอร์ในฟิลิปปินส์

"ทาคูมิ ฟูจินามิ" นักเศรษฐศาสตร์อาวุโสของสถาบันวิจัยแห่งญี่ปุ่น มองว่า กำลังการผลิตที่มากเกินและการแข่งขันที่รุนแรงทำให้อุตสาหกรรมญี่ปุ่นที่ต้อง ต่อสู้เพื่อส่วนแบ่งที่ลดลง ซึ่งสร้างแรงกดดันให้บริษัทเหล่านี้ต้องลดต้นทุน แต่บริษัทไม่สามารถเลย์ออฟพนักงานที่ทำงานนาน ๆ ทำให้แรงกดดันส่งไปถึงแรงงานรุ่นใหม่

"อากาเนะ นาโตริ" หนึ่งในพนักงาน ญี่ปุ่นที่ทำงานในกรุงเทพฯ บอกว่า แม้งานนี้จะได้เงินน้อย แต่ก็ทำให้รู้สึกถึงอิสระจากแรงกดดันทางสังคมและที่ทำงาน ซึ่งเธอเคยประสบในช่วงใช้ชีวิตที่ญี่ปุ่น

ด้าน "คาซูยูกิ อิชิกาวา" ประธาน เจ้าหน้าที่ฝ่ายปฏิบัติการของพาโซนา โกลบอล เห็นว่า การที่ประชากรญี่ปุ่นอยู่ในวัยสูงอายุและมีจำนวนลดลง ขณะที่บริษัทญี่ปุ่นจำนวนมากมองหาโอกาสขยายธุรกิจในต่างประเทศ ทำให้โอกาสของ คนญี่ปุ่นที่อยู่ต่างแดนมีมากขึ้น